سەرهەڵدانا باشوورێ کوردستانێ ل ئادارا ساڵا1991 ئێکە ژ رووداوێن هەرە گرنگ دمێژودیا کورد و کوردستانێدا. ئەڤ سەرهەڵدانە جەماوەری تێنی دژی رژێما بەعس یا دیکتاتۆر ئەنجام دا، کە دەسەڵاتا وی دەمی دانپێدانا مافێن کوردان نەدکر. رژێمێ داخازیێن نەتەوەیی کورد وەرنەدگرتن. هەر تشت بن کۆنترۆلا وان پارتا بەعس دا بوو. حکومەتا بەعس نەشیا خزمەتا هەمی نەتەوەیێن جودا بکەت. رێک نەددا هەلبژارتنێن دروست بهێن کرن کو هەمی هێزێن سیاسی بەشدار بن ب ئازادانە. ژ بلی ڤێ کوشتن و سۆتن و دەربەدەرکرنا خەلکی کوردستان و خوارێیا عێراق تایبەت (شیعەیان) درێژە کێشا. ڤێ دەسەڵاتا دیکتاتۆر…
Read Moreالكاتب: عەدنان محەممەد
ریفراندۆم ئەگەرێ ژدەستدانا دەڤەرێن کوردستانى بوو؟
ل ڤێرە من دڤێت ب تنێ بەحسا نیەت خرابیا حکوومەتا بەغدا بکەم بەرى ریفراندۆمێ ب بەلگە. ناکۆکیێن دەسەڵاتدارێن کوردستانێ پشتى ریفراندۆمێ بابەتەکێ دیکەیە کە هەردەم دمێژووى دا دووبارە دبیت. ئەگەر بەرێخودانێ بکەین هەر دەستپێکا هاتنا داعش بۆ دەڤەرێن ڤەقەتیایى دەمێ لەشکرێ عێراق رەڤى و پیشمەرگەى ئەڤ دەڤەرە پاراستن. حکوومەتا بەغدا تایبەت نوورى مالکى راگەهاند دڤێت پێشمەرگە ڤان دەڤەران جه بهێلیت. دویڤ دا حەشدا شەعبى هات دامەزراندن کە مەبەستا سەرەکى کۆنترۆلکرنا ڤان دەڤەرا بیە. ژ بەر هندێ هەر دەستپێکێ بینە سەرئێشە و چەند جاران هێرش کرە سەر پێشمەرگەى و شەر رویدا.…
Read Moreدەستوور… کوردستانا رۆژئاڤا ل دیماهیک خولەکێن یاریێ دا
تێکشاندنا دەولەتا داعش ل سەر ئەردی ب هێزێن کوردستانی بوون، ژ وان هێزان هێزا سووریا دیموکرات (هسد- قسد) کە دکەڤنە بن دەسەڵاتا رێڤەبەریا خۆسەر ژ رۆژئاڤایێ کوردستانێ. هەمی خەبات و هزرا دەسەڵاتدارێن رۆژئاڤا ئەو بوو کە داعش بهێتە ژناڤبرن. بەروڤاژی وەڵاتێن بیانی کو بینەر بوون و کار دکر کە درفەتەک بهێت پێش بەرژوەندیێن خوە یێن چەپەڵ مسۆگەر بکەن. پشتی ب دویماهیک هاتنا داعش هێدی هێدی سەر ئەردی دەسکەفتیێن کوردان دکەڤنە مەترسیێ. هێرشێن وەڵاتێ تورکیا بۆ رۆژئاڤا ب ناڤێ دروستکرنا دەڤەرا ئارام دیسان پشتی ڤان رێککەفتنێن ناڤبەرا وەڵاتێن زلهێز بێ کو…
Read Moreچەند پێشنیارەک سەبارەت رەوشا نوکە ل رۆژئاڤا
گرنگترین خال ئەڤرۆ کورد پێتڤی یەک گووتار و یەک هەڵویست ئێدی ئێک و دوو هەمبێز بکەن و دویر بکەڤن ژ بەرژوەندیێن تەسک. ب ئەرکێ بەرپرسیارەتیێ رابن بەرامبەر مێژوویێ، ئەگەر نە دێ تووشی شکەستنەک مەزن بن. ئەوا ل باشوورێ کوردستان رویدای دێ ل رۆژئاڤایێ کوردستان خرابتر بیت. ژ وان پێنگاڤان: ئێك؛ گفتوگو ل سەر مێزێ و یەک گووتاری: ١- چارەسەریا سیاسی باشترینە ژ وان یەکەم پێنگاڤا ب لەز رۆلێ حکومەتا هەرێمێ گرنگە کە ب گفتوگو تورکیا رازی بکەت پێشمەرگەی رۆژئاڤا ب زڤریتە سنورێ رۆژئاڤایێ کوردستانێ و جهێ شەرڤانان بگریت. رۆلێ…
Read Moreپاداشتێ کوردان پشتی ژناڤبرنا داعش
داعش ددەستپێکا هێرشێن خوەدا وەکی ئاگرێ مەزن بوو، چ هێزەکێ نەشیا خوە بەر ڤی ئاگری بگریت. ددەمەکێ کورتدا شیا دەوڵەتەکا مەزن دامەزرینن ل سەر ئەردێ سوریا و عێراق، لەشکرێن ڤان وەڵاتان نەشیان خوە ل بەر هێزا داعش راگرن، سەرەرایی هەبوونا چەکێ مەزن و پێشکەفتی دەستێ ڤی لەشکری دا. ب تنێ هێزێن کوردستانی شەرڤان ل رۆژئاڤا و پێشمەرگە باشوور شیان خوە راگرن و سەنگەر ب ساناهی چۆلنەکرن. لێ ژ بەر نەبوونا چەکێ پێتڤی ددەستی دا مەترسی دروست بوو، پشتی وەڵاتێن جیهانێ بریار دایی بەشەک ژ هاریکاریێن لەشکری بنێرن بۆ هێزێن کوردی،…
Read Moreپەروەردە و فێرکرن بەرەڤ کیڤە؟
پێشکەفتنا هەر کۆمەڵگەهەکێ د هەمی سەکتەران دا ب هەبوونا پەروەردە و فێرکرنەکا دروستە. ئەڤەش پێتڤیە ژ هەر تاکەکێ بهێت دەست پێکرن، ب جۆرەکێ کە ناخ و دل و دەروونێ وان بهێت گوهارتن. پەروەردە و فێرکردنەک ب جۆرەکێ کە پر بیت ژ زانست، رەوشەنبیری، داهێنان، رەوشت بەرزی، ڤیانا خاک و نشتیمان، گیانێ پێکڤە ژیانێ و…هتد. ئەڤەش هەمی دکەڤیت دخزمەتا مرۆڤایەتیێ دا. ڤێت قوتابخانە و زانکۆ و هەمی جهێن پەروەردە و فێرکرنێ مرۆڤ بگوهرن بەرەڤ باشتر و باشترین. ئەڤرۆ هەرێما کوردستان تا ئاستەکێ زۆر باش فێرکرن بەرەڤ پێشچوون خۆڤە دیتیە بەراورد دگەل…
Read Moreفاشلێن هزر گەنی کێشەنە، یان ئایین؟
ئەگەر هەر دەستپێکا مرۆڤاتیێ بەرێخودانێ بکەین دێ بینی کە مرۆڤ بێ ئاین نەشێت بژیت، چونکی ئەڤە خارنەکا روحیە، دل و دەروونێ مرۆڤ ئارام دبیت . هەر ئاینە رەفتارێن مرۆڤی دگوهریت ب هەبوونا هندەک یاسایێن گشتی، بەرنامێ هەمی پێخەمبەران بوو هندێ بیە دا رێکخستن بێخن ژیانا خەلکی، ئامۆژگاریا خەلکی بکەن کە دویر بکەڤن ژ هەر تشتەکێ نەشرین و نەدروست دناڤا خەلکی دا. ئەڤرۆ گەلێ کورد ب گشتی کە ڤیانەکا مەزن بۆ ئاینێ خوە هەیە، پتری ٩٠٪ ئاینێ ئیسلامێ پەیرەو دکەن و پیرۆز دهێت دانان. ئاینێ ئیسلامێ کە بەرنامێ ژیانە، ئەگەر ئەم…
Read Moreمەلاق بەڵا و موسیبەتن
مەلاق ئەو کەسێن دووریی و بێ کەرامەتن ناڤا کۆمەڵگەهیدا کە بەردەوام ب بەژن و باڵا کەسانەکێ دبێژن بۆ گەهشتن ب ئامانجا خوە. چ تشتەکێ وەکی خوە نائێخن دناڤا قەبارێ وێ یێ درست دا. ئەڤ ئامانجە کە پێک دهێت ژ کۆمەکا بەرژەوەندیێن کەسی یێت پیس، ئەڤ جۆرێن بەرژەوەندیا ژ کەسەک بۆ کەسەکێ دی جودانە. زۆربینا کەسێن مەلاق ئەڤرۆ یا بیە بازارەکێ گەرم، بەریکانێ یا دروست بی کە هەر کەسەک زێدەتر کوێلاتیێ بکەت. ئەڤ کەسە یێن بیە جۆرەکێ ژەهرێ ئێکەم جار بۆ هاوڵاتیان و هەم دیسان بۆ وی کەسی مەلاقیێ بوو دکەن.…
Read Moreژ جەرگێ ئەنقەرە و ئامەد بۆ هەولێرو ئامێدى
دسیاسەتکرنێ دا هەر کەس و لایەنەکێ ئامانجەک دیارى کرى هەیە. هەر لایەنەک سیاسەتەک تایبەت ب خۆ هەیە بۆ سەرخستنا بەرنامە و پرۆگرامێ دارێتى. لێ گرنگە ئەنجام و بەرهەمێ ڤێ سیاسەتێ گرنگى بهێت وەرگرتن، هەلسنگاندنەکا لۆژیکى بۆ بهێت کرن نەک عاتفى. هەردەما بەرهەم و دەسکەفتیێن باش هەبوون کە خزمەت مرۆڤایەتى بکەت، دیارە سیاسەتەک سەرکەفتیە. بەروڤاژى هەردەما زوورترین زەرەر هەبوو دیارە سیاسەتەک فاشلە و پێتڤى پێداچوونە. یا مەبەست ئەوە ئەگەر بەرێخودانێ بۆ سیاسەتا (پەکەکە و هەدەپە) باکوورێ کوردستانێ بکەین دێ بینین دەمەکێ دا پێشڤەچوون بخۆڤە دیتیە و تا ئاستەکێ باش دەسکەفتى هەبوونە.…
Read Moreتۆڵڤەکرنا عەشائیری ل جهێ دادگەهێ
وەکی دیار هەر وەڵاتەک خودان یاسایێن تایبەتە ب خوە، ئەڤ یاسایە دهێت دانان بۆ هەمی تاکێن وەڵاتی وەکی ئێک جێبەجێ دبیت بێ جوداهی. ب هەبوونا یاسایێ سنورەک دهێت دانان بۆ هندێ خەلکەک سنوران ل دویڤ حەز و ئارەزویێن خوە نەبەزینت، چ کەسەک ژ یاسایێ بلندتر نییە، بەلکی یاسا ژ هەمیان بلندترە. دڤێت هەر ل سەر ئاستێ تاکە کەسی هەتا دگەهیتە عەشیرەت و لایەنێن سیاسی و دەسەڵات رێزێ لێ بگرن. یاسا دهێت دانان بۆ چارەسەریا هەر کێشەکا ناڤا کۆمەڵگەهی بۆ هندێ یەکسانی و دادپەروەری هەبیت، هەر کەسێ ناکۆک رێکا دادگەهێ بگەهیت…
Read More