دهمێ مرۆڤهك ژلایێ ئێكێ دیڤه دهێته كڕین، زاراڤێ خولام ل سهر دهێته دان. كڕین و فرۆتنا مرۆڤان دگهل دایكبوونا ژیانێ ههبوون ههبوویه، و پتریا شارستانیان برێیا دهستێن بهندا هاتینه ئاڤاكرن. شارستانیا ئهمریكی و ئهورۆپی دوو ژ وان شارستانیانه ئهوێن ب خۆها دهستێ خولامان هاتینه ئاڤاكرن. دیتنا گشتی و ساده ژ بۆ زاراڤێ بهندا ئهڤهیه، لێ ههكه نێرینهكێ ژ بۆ ژیارا ئهڤرۆ بكهین دێ گهلهك جۆرێن نوی یێن بهندایهتیێ بینین كو گرێدان بكڕینێڤه نینه. لێ ههمان ڕامان و سهرهدهری ههیه. ژ وان جۆران بهندێن حهزا، پارهی، دهستههلاتێ، تێكنولوجیایا سهردهم… لێ ئهڤرۆ دێ بهحسێ یا حهزێ و دهستههلاتێ كهین.
حهز ئاگرێ ئهزێ دناخێ مرۆڤی دا ههلدكهت. ئهڤ ئاگره حهزا بندهستیێ هشیاردكهت. مرۆڤی پوڤ ددهت و ههروهكی خوداوهندهكی سهرهدهریێ دكهت. ژ دهستههلاتا مهزن بگره، پتریا دهستههلاتێن رۆژههلاتی سهرهدهریا وان و دیتنا وان ژ بۆ گهلێن وان دیتنا خودانی ژ بۆ خولامی و خزمهتكاریه. چهوا حهزدكهن وهسا وهلاتی و ههولاتی برێڤهدبن ل ژێر بهانا ئهم دهستێ بلندین و بهرژهوهندیا وهلاتی ددهستێ بلند دایه. تا ژ بۆ بچویكترین رێبهر و ڕابهر. ئانكۆ بهندایهتیێ گرێدان بتنێ بكڕین و فروتنێڤه نینه. سهپاندنا هزرێ و گۆتنێ و بڕیارێ و شكاندنا ههبوونا تاكی ژ جۆرێن خولامینیا سهردهمه. ئهڤ دیتنا شاش بوویه ئهگهر تاك چ ژلایێ هزری و چ ژلایێ كریاراڤه بهێته گرێدان و دهنگێ وی بهێته كڕكرن و ههبوونا وی یا ئازاد بهێته بنپێكرن. تا ئهڤرۆ زاراڤێ بهند یێ ساخه چونكو تا ئهڤرۆ مرۆڤێ دهستههلاتدار خۆ باشتر ددانیت و گۆتن و شێواز و بڕیارێن خۆ ل سهر كهسێن دهوروبهر دسهپینت. تێگههێ ئازادیێ د فهرههنگا ویدا نینه. هۆزانڤان (ئهدونیس) دبێژیت “بهرپرسایهتی ئازادیه، لێ ههر دهمێ بهند گههشته دهسههلاتێ ههمی تشتێن دهستههلاتداریێ كرنه بهندایهتی و بهندكرن، زهلامێ دروستێ دهستههلاتدارێ ئهوه یێ ئازاد و یێ ئازاد كهسێ بندهست ناكهت”.
ئهڤ گۆتنه گهلهك دگهل گۆتنا مه دگونجیت. ههر دهستههلاتهك ل ژێر دهستێ دهستههلاتهكا دی بهنده. چونكۆ وهكو مه گۆتی تێگههێ ئازادیێ دیری فهرههنگا وابوویه. ئانكۆ ههتا ڤێ خولهكێ شۆرهشێن ئاشتی و دادخوازا جهێ خۆ نهگرتینه. تا نها دیتنا كێماتیێ ههمبهر نهتهوا و ئاین و رهنگ و رهگهز و پله وهزر و بیرێن جودا، ههمان دیتنێن سهردهمێن كهڤنارێن بهندایهتیێنه. تا ئهڤرۆ جهنگ جهنگێن خۆسهپاندن و خۆ دیاركرنێ و كڕین و فروتنا وهلات و ههولاتیانه و لادانا ناسنامه و رگهزنامە و ههبوونانە.
- (گووتار دەربڕینا بۆچوونا نڤیسکارانە، نەیا سایت و گووتارنامەیا رۆژئارتیکڵ)