ب ھەبوونا چەندین مەرجان دێ كارگێریەكا سەركەفتی پەیدا بیت د حكوومەتێن دەولەتێن جیھانێدا، ئەوژی ماف و ئەركێن ھەڤوەڵاتیان بھێنە پاراستن، شیانێن ھەڤوەڵاتیێن ھەژی بھێنە ئاڤاكرن، ئازادیا رۆژنامەڤان و چاڵاكڤان و راگەھانكار دگەل ئازادیا ھزری بھێتە پاراستن. ل ڤێرێ حكوومەت دێ یا سەركەفتی بیت، بەروڤاژی ڤێ چەندێ دێ حكوومەت یا شكەستی بیت.
ل دووڤ مەرجێن سەركەفتنا حكوومەتان، دێ سەحكەیە حكوومەتا ھەرێمێ، بمخابنیڤە، دێ بینین ماف و ئەركێن ھەڤوەڵاتی ھاتینە ڵاوازكرن بۆ نموونە، ل ساڵا (2020)ێ حكوومەتا ھەرێمێ تنێ مافێ ئێك مووچەیێ دروست دگەل چار مووچەیێن بڕی دابەشكرینە و حەفت نە بەڵاڤەكرینە و ژ ڤێ شەرمزار تر جێگرێ سەرۆكێ حكوومەتێ گۆتی (ساڵەكا سەخت ھیڤیا مەیە) ئەرێ ئەو شەش ساڵێن بورین چ بوون؟ یا ژ ڤێژی خرابتر چ تشتێ دھێتە بەر دڤێ ھەر پەرلەمانتارەكی دێ د سازیێن راگەھاندنێ بەلاڤەكەت وەك پەرلەمانتارەكی گۆتی جێگرێ سەرۆكێ حكوومەتێ گۆتە من (داھاتێ حكوومەتێ دھێتە دزین). ئەڤ گۆتنە ئەگەر راست بیت كارەساتە، مافێ دامەزراندنێ نەھێلایە، شیانێن ھەڤوەڵاتی پشت گوھ ھاڤیتینە، بەرپرسێن حكوومی دبێژن (دڤێت ھەڤوەڵاتی خۆ ب ھیڤیا مووچەیڤە نەھێلیت). واتە دڤێت مامۆستا و فەرمانبەر كارێ بارھەلگریێ بكەن یان ھەركارەكێ دیتر بیت ئەرێ كارێ مامۆستای كی دێ كەت؟ ھەروەسا ئازادیا رۆژنامەڤانی ھاتیە سنوورداركرن كو ئەم ھەموو د زانین چەندین رۆژنامەڤان و چالاكڤان و راگەھانكار د گرتیخانەیانڤەنە ب ھێجەتا تێكدانا ئێمناھیێ. سەرەرای وان ھەموو ئاریشەیا پەرلەمانێ كوردستانێ دوو مەھ كرینە بھێنڤەدان. ئەڤ بھێنڤەدانە یاریكرنە ب ھەست و نەستێن ھەڤوەڵاتی كو ژیانا وی ھاتیە تێكدان و رەشكرن و بێ ئۆمێدی لنك پەیداكر د بن دەستێ ڤێ حكوومەتێ و پەرلەمانێ. زێدەباری بڕینا كەھرەبێ و نەبەلاڤەكرنا گازێ و لاوازبوونا كەرتێ ئابووری و ساخلەمی و بارگرانیا زێدەكرنا رسوم و باجەیان و … ھتد.
ل دووڤ ستاندەرێن حكوومەتێن سەركەفتی ل جیھانێ، حكوومەتا ھەرێمی نەیا سەركەفتییە دگەل پەرلەمانەكێ كارتۆنی كو ل ئاستێ پەرلەمانێن جیھانێ نینە. یا پێتڤییە ب زیترین دەم ئەڤ حكوومەتە و پەرلەمان بھێنە گۆھڕین بۆ یێن سەركەفتی دا ژیانا ھەڤوەڵاتی ژی بھێتە گۆھڕین بۆ باشتر.