کاوە رێکانی- دهۆك
فەرەنسیا کەسانێن وەکو ڤـۆلتێری و جان جاک رۆسوی هەبوون. ئەڤانا ب گوتارو نڤێسین و هەلویستێن خوە شیان مەزنترین شۆرەشا هزری و مرۆڤایەتیێ ل فەرەنسا بەرپا بکەن کو ئەڤ شۆرەشە ب دایکا شۆرەشا دهێنە نیاسین، کاریگەریا ڤێ نە بتنێ ل سەر فەرەنسا بەلکو دروشمێن وێ ل چەندین جهان هاتنە بەلاڤکرن و تا نهاژی ئەڤ دروشمە وەکو هێمایێن ئازادی و بدەستڤەئینانا مافێن مرۆڤایەتیێ دهێنە بکارئینان.
دیسان د چەرخێ سەرهەلدانا ئەورۆپان دا (رێنسانس)ێ، کەسانێ وەکو دانتی و جیوڤانی پوکاشیو و داڤنشی و مارتن لوسەر …هتد هەبوون. ئەڤانا شیان دژایەتیا هزرا ئۆلی یا کریستیانا بکەن و دژی زەلامێن کەنیسێ براوەستن. ئەڤێ شۆرەشێ مەزنترین ڤەژاندن ل ئەورۆپا پەیدا کر ژلایێ جڤاکی و هونەری و هزری و ئەدەبی و ئۆلی ڤە. ئەڤ ئەورۆپا نها ئەم خەونا ب دیتنا وێ ڤە دبینین بەرهەمێ هزرو هەلویستێن ئەڤان بیرمەندایە.
دیسان کەسانێن پـێسترەش خودانێ خۆ مارتن لوثەر کینگ و مالکلوم ئێکس بوون. ئەڤانا ب هەلویست و گوتارێن خۆ شیان مافێ ژیانێ و ئازادیێ بۆ تەڤایا پێسترەشێن دونیایێ پەیدا بکەن. جیاوازیا رەنگی و دەمارگێریا نەتەوەیی هاتە بنبرکرن. ئەڤە بوو ئەگەرێ وێ چەندێ کو پـێسترەش حوکمی ل مەزنترین دەولەتا دونیایێ بکەن.
هەلبەت ئەڤ هەمی شۆرەشە ژی بێ بەهر نەبووینە ژ قوربانیدانێ، ئەڤ بیرمەندە ب هەمی رەنگان دهاتنە سزادان، گەلەک ژوانا دهاتنە زیندانکرن و دەربەدەرکرن و ئەشکەنجەدان و هژمارەکا زور هاتینە تیرۆر کرن. لێ ناڤ و هەلویستێن وان تا داویا دونیایێ دێ مینن هێمایێن ئازادی و بەرخودانێ بۆ مرۆڤایەتیێ. جیهان هەمی قەردارێن ئەڤان جۆرە مرۆڤ دۆستانە. ل کوردستانێ.. نزانم کەنگی دێ کەسایەتیەک ل مەژی پەیدا بیت، ب هەلویست و نڤێسین و گوتارێن خۆ پـێهنەکێ ل ئەقلی مەیێ نڤستی بدەت و مە ژ هزرا گەنی و گەمارا حزبی و عەشائیری و تاکەکەسی هشیار کەتن؟ مخابن نڤێسەرێن کورد ب گشتی ل سەر دوو چینێن جیاواز دابەش بوینە… چینەک یا ژدەرڤەی وەلاتی دژین و دناڤا مەزنترین نازو نیعمەتێن دونیایێ دا ژیانا خۆ دبورینت، بتنێ هند جاران دنڤێسینێن خودا رۆندکێن تیمساحی دبارینن و لێ بشێوەکێ راستەوخۆ بەشدار نەبووینە دناڤا ئێش و ئازارێن هاولاتیاندا. چینەک دی ژ نڤێسکارێن مە دناڤا کوردستانێ دا دژین، لێ مخابن ئەوژی ب لغاڤەکا سیاسی یێن هاتینە بێدەنگ کرن، یانژی ب دۆلاری و پلە و پۆستان یێن هاتینە کڕین. ب کورتی دبێژم مە نڤێسەرێ خودان هەلویست نینە.