“هیدا الکوردي، هیدا الحیط” “سەرێ تە و ئەڤ دیوارە” هەڤۆکەکا ئەمین لەحوود بوو د پەرلەمنتۆیا وەلاتێ خوە لبنان دا کری. گەنگەشەیەک بوو دناڤبەرا سیاسەتمەدارێن وی ولاتیدا ژبۆ پێکئینانا حکومەتەک نوی، دانوستاندنا وان بەردەوام بوو و نەگەهشتنە هیچ رێککەفتنەکێ، قەرەبالغی و ئالۆزی تێ کەفت و کەسێ گوهداریا یێ دی نەدکر. ئەمین لەحوود نەچار ما بێژیتێ “هیدا الکوردي و هیدا الحێط “. ئەم کورد دبێژین سەرێ تە و ئەڤ دیوارە. مەژی هشکی یا مە کوردا سنورا ناسناکەت، ئێکە ژ تایبەتمەندیا کەسێن گوندنشین، وەکی کەلا نیسکێ نە، تە هند دیت ل سەردەڤ و لێڤێن قازانێ داچوو. هەر زوی جارەکا دی وەکی عەڤرەکێ گوڕ گوڕی کەلا خوە رێت، ڤەرەڤی و دنیا بۆ سەمال. باسیلی نیکیتین ئێکە ژ وان کەسێن ژ نێزڤە کورد شۆپاندین و ب وانڤە ئەلەقەدار بوویە. ئەو بەحسێ میرەکێ کوردا دکەت کا چاوا ل بن کەپرا وی روونشتینە، پێشیەک ب تبلا وی ڤەددەت. هندی دخورینیت تەنا نابیت، دبێژیت، دەبانجا خوە ئینا دەر گولەیەک لێدا فراندە رەخێ وێڤە. نوکە گووتیە ژنوی رحەت بوو. مستر ریچ کێم کەس هەنە وەکی وی سەرێ خوە ب کورداڤە ئێشاندبیت و چووبیتە ناڤ کویراتیا تشتێ هەری بچووک. ئەو گەلەک گەریایە و کەسەک هشیار بوویە. دبێژیت “جارەکێ ل کۆچکا ئێک ژ وان بەگ و میرێن کوردا روونشتیبوم، ئێکی بۆ من ڤەدگێرا هەر ئێک ژ وان بەگ و میرا پێشیەک (ئاخویلکەک) چوو دچاڤێ ویدا، هندی هاتێ ڤێزاریا خوە لێ دیت و گەلەک شەپرزە بوو. ئینا خەنجەرا خوە دەرئێخست و ل چاڤێ خوە دا و پەقاند”.
ڤێجا دچاڤێن جڤاکا مەدا ئها ئەوە مێر. پا وللە ب سەرێ وە ئەوێن وە دیتی، ئەون یێت مێش دبەر نەرەڤن هاهاها. مە هندەک یێن هەین قۆچانێ دگەل بەرانا دکەن، ڤێجا ب سەکولی بکلاڤ ژی نە هاااا. مە عەلییەکێ هەی جارەکێ دبەر سیکێ (سیڤاندە)یێ بانەکی را دەرباس بوو زرکێتا ل سیکێ بانیرا شانەک چێکر بوو، ما بۆچی ئێک ب چاڤی ڤە نادەت، پا تە شۆلا خوە چێکر و کەس نەبوو تو پێڤە دەی، عەلی نەبیت. هەمی گاڤا گۆپالەک ژی ڤێبوو، سەرێ وی گرت و کەمیا وی بەردا ئەو ل سیکە راوەستا ب گوپالا، دگوتێ دێ بمن ڤەدەی، هەی من ددشا خودانێ تە نایێ” ئەو سیکە ب سەرێک دا ئینا خار. پێشمەرکێ ئیلوونێ بوو، هنگی ژی کەس ژ مە پێلاڤەک دروست ل پێ نەبوو، ما کێ ژمارا پێلاڤێ خوە دزانی کا یێ بوو باش بوو ئان نە، وەکی وی یێ هەر رۆژ گولکا ساڤا داننا سەر ملێت خوە دبرە سەربانی تینا خار، ببوو جانە گا ژی هەر دبرو تینا ڤە. ئەم ژی وەلێ هاتبووین، هەر مەزن دبووین پێ گر دبووین، هندەک جارا نەینۆکێن مرۆڤی دا چنە دگۆشتی را هندی یێ تەنگ بوو، ئان ژی شەپە شەپا مرۆڤی بوو ژ بەر مەزنیێ دا ئێک چیتە ئامێدیێ دا بێژینێ بۆ من پێلاڤەکێ بینن هەما بۆ ئینا با باش بوو. نوکە تۆ یێ ل دکانێ خودان ژی یێ بمرۆڤی ڤە کا دێ ژمارا پێ مرۆڤی زانیت ئان نە. وی ژی پێلاڤەک ل پێ بوو خوە ل پێ نەدگرت د شەڕەکیدا هەوار بدویڤ کەت “شکەستن” نەچار مان ب رەڤن. عەلی ژی ب وی پێلاڤی ڤە دێ وەرە خوە خلاس کە. بەری قورتال ببیت ژ مەترسیێ، ما بۆچی پێلاڤا وی ل پێ نابیت، ئەو بخوە خلاس ببوو. جارەکا دی ڤەگەریا پێلاڤێ بۆچی لێ ناراوەستن ب تڤەنگا و عەلیێ مە بریندار کر. خەما عەلی ئەو نەبوو یێ بریندارە، کولا مەزن چاوا وی پێخاس ببینن. هەڤالێن وی گوتێ “باشە ما تۆ خلاس نە ببووی تۆ چوویە ڤە چی؟ گوتێ ما دێ پێلاڤا خوە بو وان هێلم؟ نە بابۆ هێلانا چی حالێ چی وان زنا بیت، کەلەخێ خوە بۆ پێلیت دروستە، پێلاڤی نا هێلیت. ئەڤە تایبەتمەندیا جڤاکا مەیە چ یاسا نەبوونە. هەر کەس کورێ بابێ خوە بوویە ب زڕتەکی با، ب سەر رەقی با، ب کوشتن با بۆ دچوو سەری. نێراتیەکا کورە یا زالە ل سەر مرۆڤی. حەتا وێ تایبەمەندیێ بالا ژنا ژی بخوە رادکێشا. بەلکی ژبەر وێ ئێکێ بیت دا یا پاراستی بیت. لێ گەلەک جار پرانیا جارا کەسێن وەسا ئەولەهیا ژیانا خوە نەکریە.
ئاخفتنەک یا هەی دبێژن هەر دینسزەکی ئیمانسزەک ڤێ دکەڤیت. بەری چەند سالا چووبۆمە کوردستانێ و من دل تێ هەبوو بمینم، پاشی سەرنەگرت. جارەکێ ئەز چووم وەکی بارزانی دبێژن دا روینێ ترۆمبێلێ ب گوهرم، باوەرم گەراجا ئەلند بوو ل مالتایێ، دوو جیێت روین گورهینێ بوون برەخێک ڤە. من ل نیک ئەلند دگوهارت کەسەک ل بەری من بوو، ترۆمبێلەکا دی هات، برەخ یا من ڤە راوەستا ل پێشیا گەراجا دی دا چیت شۆلەک هەبوو ل وان دەور و بەرا. خودانی ژی گازی کرێ گووتێ خالۆ وەرە ترۆمبێلا خوە ل ڤێرە راکە ئەگەر ئێک هات دا بشێت بێتە سەر جهێ روین گوهرینێ. ئاژۆڤان ژی تال و ترش بوو، بلا ل وێرێ بیت دێ نوکە هێمەڤە، گوتێ دبێمە تە وەرە ببە تژی وارا جهن. یێ ئاژۆڤان دبێژیتێ تۆ راوەستە هەتا تە دبەمە لقێ. خودانێ گەراجێ ژی تۆرە بوو بەس هێشتا ل سەر خوە بوو، ئێک ل ژۆرڤە دەرکەت نزانم پسمامێ وی بوو، گوتێ دێ کێ بەیە لقێ تۆ خوە طڕ طڕینی، ڤێجا یێ دی وەکی کەلا نیسکێ هاتەخارڤە، منژی گوتێ هەی مالا هەوە خودێ ئاڤاکر -نە وللە وێران کەت- کا شەڕێ هەوە سەرا چییە وی گوت ما تۆ نابیی یێ گەفێت لقێ ژ مە کەت کا ئەو کی یە، دبێژینێ ترۆمبێلا خوە ل ڤێرە راکە یێ دی دگووت ما تۆ نابینی، ئەزێ د بێژمێ پشتی کێلیکەکێ دێ زڤرمە ڤە. گەلەک جار ژ بۆ کریارەک بچویکتر خوینا دەه زەلاما ل ئەردی رژاندنە، ژوێ دینە مێریێ دەستبەر نەدایە. ئها من خوەلیا حەفت گوندا ب کلۆخێ وە وەر کر. کوردۆ باژۆ دەشتە ریا تە دوورە، کوریا کەری بەرنەدە کا دێ تە بەرەڤ کیڤە هاژۆت.
(گووتار دەربڕینا بۆچوونا نڤیسکارانە، نەیا سایت و گووتارنامەیا رۆژئارتیکڵ)