ئەو رەخنەيا دهێتە نياسين تاكە رێك بشێت ب راڤەكرنا هەر تێكستەكێ ئەدەبى ب هەمى ريشالێن خۆڤە ئاڤابكەت، ئاسانكاريەكێ بۆ خاندەڤانى ب ئافرينيت دوەرگرتنێدا، ئەڤ هەوا ڤەكۆلين و ململانا دهێنەرانە جيهان هەمى بخۆڤە گرتى، بوويە سەدەمێ گوهورينەكا كارتێكەر دبياڤێ زانستى، تەكنۆلۆجيا، سياسى و… هتد. هەروەسا كارتێكرنا خۆ ل سەر زمانێ رەخنێ ژى كر ژبۆ هندێ ئەو قوناغا بەرتەنگ و زۆر كێشە و گرفتارى بەزاندين ژ بۆ بخۆڤەگرتنا گەشەسەندنەكا بەرچاف د هەبوونا كێشەيێن بۆشايياندا د پەيڤ و زاراڤ و سيستەمەكێ گونجاى دا و ئەو كاردانەوەيا زۆر جاران ب شێوەيەكى نيگەتيف و زۆر جاران ب شێوەيەكێ ئەكتيف دهاتە راڤەكرن و بەحسكرن. لەوا يا پێدڤيە ئەم دڤان جۆرە ململاندا پشكداربين ل سەر بنەمايەكێ دروست و ساخلەم.
ژدايكبوونا رێبازين رەخنەيى كارڤەدانەك دهزرو ناخێ خواندەڤانيدا پەيداكر، چونكە ب هەمى شێوەيان وەرگرتن ل دویڤ وێ رەنگڤەدانا زمانێ هزرى يێ خوەندەڤانی دهێتە كرن و ب هەمى شێوەیان ب وى رۆلى رادبيت هەردەمێ هزرو راوەستيان ب هويرى دهونەرێ ئەدەبيدا بهێتە ئازراندن و هەبن. مرۆڤى بەرەڤ هندەك چەمكێن دى دكێشيت ئەو پەيوەنديا نهێنيە ئامرازێ وێ يێ سەرەكى ژى ئەو هاوكێشا ئەدەبييە ئەوا دكەڤيتە بەر راڤەگرتن و دانوستناندنا ژبۆ پێشڤەچوون و گەشەسەندنا وێ د هەر قوناغەكێ دا. زۆر جاران رەخنەگر نەشێت ب وى رۆلى رابيت يێ پێدڤى، ژبەركو ئەڤا ئەم بەحسى لێ دكەين زۆر ب كورتيە. ئەڤ بابەتە زۆر يێ بەرفرەهە، ژبەر ڤێ يەكێ دێ هندەك ژ وان خالان بەحس كەين يێن دبنە ئەگەرى كو رەخنەگر نەشێت ب رۆلێ يێ پێدڤى رابيت:-
١- خۆ گرێدانا رەخنەگرى ب هندەك كوسپ و بابەتێن ديڤە و ژبير دكەت كو راسپاردنا وى خۆ ب بخۆ ب وى ئەركى بارەكێ زۆر گرانە و خالەكا زۆر مەترسيدارە هەكە ب دروستى ل سەر وان بنەمايێن رەخنەيى تێكست دهێتە ئاڤاكرن تمام نەبيت يان شارەزا نەبيت.
٢- گرنگيا زمانێ سەرەدەریپێكرنى دگەل دەقێ ئەدەبى، يان تێكستەكێ ئەدەبى دهێتە كرن، مەترسيدارترين قوناغ دهێتە زانين ژ ئاليێ رەخنێ ڤە. ئەڤ هاوكێشە دبيتە ڤالاتيەك دئەدەبياتێن جيهانيدا ئەگەر ب زمانەكێ هشك دەقێ ئەدەبى بهێتە راڤەكرن. و ب ڤى رەنگى دێ كۆمەكا كێموكاسيێن دى د خۆ ئالينيت وەكو بەرتەنگيا شێوەيێن جياواز دزمانێ رەخنەگرتنێدا.
(گووتار دەربڕینا بۆچوونا نڤیسکارانە، نەیا سایت و گووتارنامەیا رۆژئارتیکڵ)