پشتى داگیرکرنا بەشەکێ زۆر ژ ئاخا (عێراق و سوریا) ژلایێ دەولەتا تیرۆرستى یا بناڤ ئیسلامى (داعش)، ئێک ژ هێزێن کاریگەر ل سەر ئەردى (پێشمەرگێ کوردستانێ) بوویە کو شیایە ب نووینەراتیا تەڤایا جیهانێ شەڕى دژى ئەڤان تیرۆرستان ئەنجام بدەت، سەرەراى هندێ کو چەک و پێدڤیێن لەشکەرى ل بەر دەستێ ئەڤان هێزان نەبووینە. بەلێ ئیرادا پێشمەرگەی دگەل وێ عەقیدا ل سەر هاتیە پەروەردەکرن، گیانێ وان ل سەر دەستان بوویە و شیان زۆربەی ئاخا کوردستانێ ژ داگیرکرنێ رزگار بکەن و چەندین داستانێن کێم وێنە ئەنجام بدەن. نەخاسمە داستانا ل (کوبانێ/ رۆژئاڤایێ کوردستانێ) هاتیە ئەنجام دان. سەرەراى هەمى وان فشار و ئاستەنگێن بۆ پێشمەرگەی هاتینە دروست کرن، شیان هاریکارییەکا سەربازى یا کێم وێنە یا هێزێن کوردى ل ئەڤێ دەڤەرێ بکەن. دزمانێ سیاسەتێ دا ئەوێ ل بەرۆکێن شەڕى سەربکەڤیت دێ ل دەمێ ئاشتیێ ژى دا سەنگ و بەهایێ خۆ هەبیت و پتر ژ دەرگەهەکى بۆ هێنە ڤەکرن و ئەڤ ئەزموونە پشتى شەڕێ جیهانی یێ دووێ بۆ مە دیار دبیت کا چەوا وەلاتێن سەرکەفتى دەستکەفت و وەلات ل سەر خۆ دابەشکرن.
پشتى دروستبوونا نەتەوەیێن ئێکگرتى کو ئارمانجا وێ پاراستنا (ئاسایش و ئاشتیا نیڤدەولەتى) بوویە، چەندین کۆنگره هاتینە بەستن، رۆل و کاریگەریا ئەڤان کۆنگران د ناڤەندێن بڕیارا سیاسى یا نیڤ دەولەتىدا بۆ دروستکرنا (سیاسەتەکا نیڤدەولەتى) هەبووینە، نەخاسمە پشتى بوویەرێن (11 سپتەمبەرێ) تیرۆر مەزنترین گەف بوویە ل سەر وەلاتى و خەلکێ سڤیل. ل ڤێرە ئێک ژ کۆنگرێن گرنگ یێن ئاسایشى (کۆنگرێ میونشن)ـە کو ئەڤە خولا وێ یا (54)ـێ یە و ل سەر ئاستەکێ بلند سەرۆک، سەرۆک وەزیر، وەزیرێن بەرەڤانیێ و ب دەهان کەسایەتى بەشدار دبن. دیسان ئەو کەس و هێز دهێنە داخازکرن یێن خزمەتەکا مەزن پێشکێشى مرۆڤایەتیێ دکەن. گومان تێدا نینە ل دەمێ بوری دا (هەرێما کوردستانێ) رۆلەکێ کاریگەر ل سەر گەلەک ئاستان هەبوویە، ژوانا بابەتێ ئاسایشێ و حەواندنا پەنابەر، ئاواران و بابەتێ ئاشتیا دەڤەرێ ل قۆناغا بهێت ژى رۆژهەلاتا ناڤەراست پێدڤى ب دەڤەرەکا وەکى کوردستانێ هەیە بۆ دروستبوونا سەقامگیریێ. لەورا بەشداربوونا بەرێز (مەسرور بارزانى، راوێژکارێ ئەنجوومەنێ ئاسایشا هەرێما کوردستانێ) ل (کۆنگرێ میوشن)، دیسان ئەنجامدانا کۆمبوون و دانوستاندنا دگەل وەزیرێن دەرڤە، شاندێن سیاسى و لەشکەرى و ئەمنى، چەندین رامانێن خۆ هەنە و ئەو دەرگەهێن ژ ئەنجامێ رێککەفتنا (16 ئۆکتۆبەرێ) ل بەرامبەر کوردان هاتینە گرتن و ئەو ئاستەنگێن سیاسى و لەشکەرى و ئابلۆقێن ئابورى و دبلۆماسى یێن هاتینە دروستکرن، ئەو دەرگەهـ هەمى ب دەستێ پێشمەگێ کوردستانێ هاتنە ڤەکرن و پێشبینى دهێتە کرن ل ئایندەیى د شەڕێ دژە تیرۆر و پاراستنا ئاشتیێ دا پتر رۆل پێ بهێتە دان ل دەڤەرێ.
چەندین خال هەنە ئەم دشێین پشت بەستنێ ل سەر بکەین کو سەنگ و گرنگیا پێشمەرگەی تێدا دیار دبیت. ژوانا: پێشمەرگەی ل سەر عەردى شیایە سەرکەفتنێن مەزن ل سەر تیرۆرستان ب دەستڤە بینیت و تانوکە تیرۆر گەفە ل سەر رۆژهەلاتا ناڤەراست و جیهانێ ب گشتى. لەورا جڤاتا نیڤدەولەتى پێدڤی ب هێزەکا ب ئەڤى رەنگى هەیە. د بابەتێ ئاشتیێ دا ب تایبەت دناڤبەرا پێکهاتێن جودا جودا گەلەک جاران هێزێن لەشکەرى ل وەلاتێن دونیایێ دبنە هۆکارێ تێکدانا ئاشتیا نافخۆیى. بەلێ پشتى شەڕێ ئازادیا عێراقێ پێشمەرگەی رۆلەکێ کاریگەر د ئاشتیا نافخۆدا هەبوویە ل سەر ئاستێ عێراقێ و کوردستانێ. ژبەر ڤێ چەندێ ژلایێ (پارادبلۆماسى) ڤە پێگەهێ هەرێما کوردستانێ بەرەف بهێزبوونێ ڤە دچیت و رۆل و ئەرکێن کابینا داهاتى دێ تەواوکەرێ رۆلێ کابینێن بەرى خۆ بن. پێویستە کورد د یاریا سیاسى دا ل رۆژهەلاتا ناڤەراست رۆلێ خۆ ب گهورن، ژ رۆلەکێ تەماشەکەر بەرەف رۆلەکێ کاریگەر. بۆ ئەڤێ چەندێ کوردان پێدڤى ب ستراتیژیەتەکا نشتیمانى و نەتەوەیى هەیە کو هەمى وان خالێن لاواز ل نافخۆیا کوردستانێ چارە بکەت و د ژینگەها ژدەرڤە دا هەول بهێنە دان خواندنا وان هەمى پرۆژە، گەف و مەترسیان بکەت یێن ل سەر هەرێمێ و دەڤەرێ هەین.
(گووتار دەربڕینا بۆچوونا نڤیسکارانە، نەیا سایت و گووتارنامەیا رۆژئارتیکڵ)