وەکی دیار هەر وەڵاتەکێ خودان سۆتەمەنیەکا زۆر بیت، دکەڤیتە ناڤ ناز و نیعمەتەکا پر مەزن. ئەڤ وەڵاتە پێشکەفتنێ ب خۆڤە دبینت دهەمی کەرتاندا. ب هەبوونا زێرێ رەش هەمی مللەت دکەڤیتە خۆشگۆزەرانیێ و داهاتەکێ باش ژی کۆمدکەن دا نەڤیێن وان بشێن ل رۆژێن رەش و د دەمێ قەیراناندا، خۆرابگرن. بەلێ عێراقێ بەروڤاژی هەمی وەڵاتێن جیهانێ، ئەڤ نەفتە بییە ئەگەرەکێ سەرەکی یێ نەخۆشی و نەهامەتیێ. ل شوینا کو ئەڤ کانزایە ببیتە خێر و بەرەکەت، گەلێ عێراق تویشی جۆرەها قەیرانان بییە ژ ئەگەرێ تەماعیا وەڵاتان د عێراقێدا. یا ڤێ ژی خرابتر تەماعیا حکومدارێن عێراقێ یە. ڤێ وەکریە هەر رۆژ گەلێ عێراقێ تویشی کێشە و قەیرانێن سیاسی، ئابوری و کۆمەڵایەتی ببیت. عێراق ئێکە ژ دەه وەڵاتێن هەرە دەوڵەمەندێن جیهانێ کو رۆژانە دەردورێ 4 ملیۆن بەرمیلێن نەفتێ بەرهەم دئینت. قەبارێ داهاتێ وێ یێ ساڵانە ژی ب دەهان ملیاران دۆلاران دهێت خەملاندن.
سەرەرای ڤێ نەفتا زۆر عێراق ئێکە ژ دەه وەڵاتێن هەر پاشکەفتی و رێژا هەژاریێ رۆژ ب رۆژ دزێدەبوونێ دایە. سەرەرای داهاتەکێ زۆر، لێ ژبەر بێ پلانیێ داهاتێ وێ نەدیارە یانژی دکەڤیتە خزمەتا کەسانێن دەستنیشان کریدا. ب تنێ بێهنا دیکێلا بیرێن نەفتێ بۆ هاوڵاتیان دمینت. هەرێما کوردستانێ بەراورد دگەل حکومەتا ناڤەند، ژلایێ ئاڤەدانیێ پتر پێشکەفتن ب خۆڤە دیتییە. ساڵانێن بەری نوکە سەرەرای دزی و گەندەڵی، بەلێ تا ئاستەکێ باشتر بوو. ئەم دشێین بێژین دزیکەرێن حکومەتا ناڤەند گەلەک بێ ویژدانتر بوون و ب چ تشتەکێ تێر نەدبوون. هاوڵاتیێن عێراقی تایبەت خێزانێن هەرێما کوردستانێ ل زۆر دەڤەران، ساڵانە تەنانەت ئێک بەرمبیلا نەفتێ ب بهایێ 45 هزار دینارێن عێراقی ژی ژ حکومەتێ وەرناگرن. حکومەتێ سێ ساڵێن چووی رابوو ب فرۆتنا نەفتێ بۆ دەرڤە ب نرخەکێ ئەرزان. بەلێ رەوا نابینیت ب بهایەکێ ئەرزان بدەتە خەلکێ خۆ. بهایێ ئێک بەرمبیلا نەفتێ ل بازارێن کوردستانێ 150هزار دینار عێراقی و زێدەتر دەست دکەڤیت. ئێک لترا بانزین ژی ب 850 دینارێن عێراقی دەست دکەڤیت.
ژمارەکا وەڵاتێن جیهانێ هەرچەندە کێمترین نەفت هەیە و بەرهەمئینانا وێ یا رۆژانە دەردورێ 10 هزار بەرمبیلە. وەکی سوید، سویسرا و ئەردن. لێ وان چ رۆژان قەیرانا سۆتەمەنیێ نەبییە. چونکی نەفتا عێراقێ بەشک پێتڤیێن وان پڕ کرییە. ئەڤ دوو دەولەتێن یەکەمین دهێنە هژمارتن وەکو پێشکەفتیترین وەڵاتێن جیهانێ. بەلێ عێراق کو دناڤا کانیێن نەفتێدا بەرزەبوویە، هاوڵاتیێن وێ یێن دەروزێ دکەن بۆ پەیداکرنا نەفتێ و ب زحمەت دەست دکەڤیت. پرسیار ئەوە ئەگەر ئەڤ نەفتە نەما دێ رەوشا عێراقیان چ ب سەر هێت؟ ب دیتنا من وی دەمی دێ کارەسات دروست بن و دویر نینە وی دەمی خەلک ژ برسان بمرن. ژبەر کو داهاتێ عێراقێ پتری 90% سەر سامانێن بن ئەردە و حکومەت نەشیایە ددەمێ بوریدا ب ڤێ بوودجا زەبەلاح مفای بگەهینت هاوڵاتیان. دڤیابا ڤێ بودجەیا مەزن کەرتێ پیشەسازی، کشتوکاڵ و گەشتوگۆزاری پێشئێخستبا، بۆ هندێ بشێت ددەمێ هەر گۆرانکاری و قەیرانەکێدا، وەکی بەدیل ب کاربینت و مفایێ لێ وەربگریت. لێ مخابن هەمی کەرتێن خزمەتگۆزاری وەکی پێتڤی خزمەتێ پێشکەش ناکەن. لێ ئەم چاڤەرێی چ جۆرە خزمەت بکەین، ددەمەکیدا کو هێشتا وەڵات یێ دنالیت ژ کێمیا خزمەتگۆزاریێن دەستپێکی ژ ئاڤ و کارەب ب دروستاهی ناگەهن.
- مامۆستا
(گووتار دەربڕینا بۆچوونا نڤیسکارانە، نەیا سایت و گووتارنامەیا رۆژئارتیکڵ)
