هەر ژ دامەزراندنا دەوڵەتا تورکیا ل سەردەمێ دەسەڵاتا کمال ئەتاتورک، کوردێن باکوورێ کوردستانێ وەکی پارچێن دی یێن کوردستانێ تووشی سەرکۆتکرن و دژاتیا بوونە. ئەگەر تۆ لاپەرێن مێژوویێ هەلبدەیەڤە دێ بینی مێژوویەکا پڕ تاری و نەخۆشی دژی کوردان هاتیە تۆمارکرن. هەرچەندە زۆر لایەنان ڤیایە بەرگریێ بکەن و هەمان رەفتار وەڵام بدەنەڤە. لێ چ سوود نەبی ژبەر کو ژ لایێ هێزێڤە دلاواز بوون. دژایەتیا کوردان ژلایێ دەسەڵاتێن تورک و هەروەسا دژایەتیا کەسەکێ بۆ کەسەکێ دی و حزبەکێ بۆ حزبەکا دی جودابیە. هندەک حکومرانیا ب توندی دژاتیا کوردان دکر، تەنانەت زمان و ناسناما کوردبوونێ ژی قەدەغە بوو و هەر کەسێ بەحسێ مافێن سەرەتایی کردبا دهات کوشتن یان زیندانی کرن. بەلێ ل سەردەمێ هندەک حکومرانیان دگەل کوردان نەرمتر بوون و رێک ددا کورد بەشداریێ دحکومەتا وەڵاتی دا بکەن.
یا من دڤێت ئاشکرا بکەم دەمێ پرۆسا ئاشتیێ ساڵا 2012 زۆر گۆڕانکاری هاتن ساحێ کو تا رادەکێ باش دبەرژەوەندیا هەمی کورداندا بوون. ڤێ شیا رەوشا کوردان ژ بەرێ باشتر بکەت، هەر چەندە کێموکاسی زۆر هەبوون. بەلێ هەر چ نەبیت کوشتن و زیندانیکرن راوەستا کو بەری نوکە سەدان هزار کەس ژ هەر دوو لایەنان بینە قوربان و زەرەرمەندێ ئێکی فەقیر و ژار بوون. هەر ڤێ قوناغێ چ لێ سەوز نەبی، بەلێ پرۆسا ئاشتی پارتێن کوردی شیان بهێن مەیدانێ و قوناغەکا سیاسی دەست پێکر. قوناغەک دویرێ شەڕ و ئاڵوزی، شیان بەشداری هەلبژارتن بکەن وەکی هەر حزبەکا دی بەرنامێ خۆ بەڵاڤ بکەن. ژ وان حزبێن دیار (هەدەپە) شیا بچیت ناڤا پەرلەمانی و ل وێرێ شەرە قەلەم دەستپێکر. رابەرێ پەکەکێ (عبداللە ئوجەلان) داخاز ژ گەریلایان کر چەکی دانن و هەر دوو لا دەست ب قوناغەکا نوی بکەن. سەرەدانێن سەرۆکێ هەرێم وی دەمی مەسعوود بارزانی پێشوازی لێ دهات کرن و ئالایێ کوردستانێ ل کۆچکا کەمال ئەتاتۆرک دانا. ئەڤە ئەو کۆچکە کو بڕیارێن ناڤبرنا کوردان لێ دەردکەفتن. حزبێن رەگەزپەرست یێن تورکی ب توندی دژی ڤێ پرۆسێ راوەستیان ب تایبەت مەهەپە.
بەلێ زۆر پێ نەچوو پرۆسا ئاشتی هات راوەستاندن و دووبارە شەڕ و ئاڵۆزی دەستپێکر. هێزێن باڵەدەست یێن کوردی نەشیان وێ رەوشێ دەرفەت ببینن بۆ بەرژوەندیا خۆ کو هەر چ نەبیت دڤیابا دگەل حکومەتا ئاکپارتی پێکڤە ببان هەڤپەیمان بۆ پێکئینانا حکومەتا ساڵا 2015، چونکی چ بەدیلێن باشتر نەبوون وی دەمی. ئاها ڤێرە ئێکەمین پێنگاڤا نەدروست هات هاڤێتن. ئەڤە دەرفەتەکا باش بوو درێژە پرۆسا ئاشتیێ بدەن و باشتر بکەن. ئەگەر ئەم بەراوردەکێ بکەین ئاکپارتی دگەل حزبێن دی یێن تورک دێ بینین کو ئاکپارتی ژ ڤان هەمیان باشتر بوو ل وی دەمی. بەلێ سیاسەت یارییەکە دهێت کرن و زۆر جار دەرفەت درووست دبن ئەگەر گۆل نەکەی ب زحمەت دەرفەتەکا دی بزڤریت. ئیجا دگەل کەسانەک کو مێژوویەکا پر دژایەتی هەیە، هەرچەند ئەگەر حکومەت دوژمن بهێت ناسین. بەلێ دڤیابا دڤێ قوناغێ دا دوژمناتی دوژمنی نەکربا، ژبەر کو تۆ هەمبەری دەوڵەتەکێی کو پێشکەفتیترین چەک و فرۆکە هەیە. سەر هندێ را دەوڵەتێن زلهێز پشتەڤانن. بەروڤاژی.. تە نە چەکەکێ باش هەیە و نە پشتەڤانیا نافخۆیی و دەرەکی هەیە. ئەگەر پەکەکە و هەدەپە هزر بکەن حکومەتا تورکیا ددەمەکێ کورت دا هەمی مافێن کوردان دابین بکەت و باکوورێ کوردستانێ بکەت دەولەت. ئەڤە رەنگە خەون بیت، چونکی دڤێت ئەو باشوورێ کوردستانێ بکەن نموونە کو چەند دەم پێ دڤێت و چەند قوناغا دڤێت ببڕی. دڤێت هێدی هێدی مافێن خوە دەستبێخن. سەرەڕای دەسڤەئینانا زۆر مافێن باشوورێ کوردستانێ کو نوکە خودان حکومەت و پەرلەمانە و بەرامبەر حکومەتەکا لاواز یا ناڤەندی. بەلێ بابەتێ دەوڵەتبوونێ دژایەتیێ دکەن و یا ب ساناهی نینە. پێتڤی دەرفەتەکا گونجای و رێکخستنا ناڤمالا کوردییە هەتا ببین دەوڵەت.
پشتی دەمەکێ دووبارە ئاڵۆزی دەست پێکرن، دەوڵەتا تورک ب توندی دژی هەر دوو حزبێن دیار هەدەپە و پەکەکە راوەستیا و رەوشا باکوورێ کوردستانێ بەرەف خرابتر چوو. تایبەت یا ڤان هەر دوو هێزان، تێکچوونا پرۆسا ئاشتی زۆر دەسکەفتی ژ دەستچوون ژ وان ب کورتی: کێمکرنا دەنگێن هەدەپە ب پتری بیست کورسیێن پەرلەمان- دووبارە ل باکوورێ کوردستانێ شەڕ دەست پێکرن کو ڤێرە هەر باژێرێن کوردستانێ وێران بوون- گرتن و لادانا ئەندامێن هەدەپە و رێگریکرن ژ کارێ سیاسی- وەڵاتێن زلهێز و ب تایبەت ئەمریکا دووبارە پەکەکە تیرۆر ناڤبر- دیسان تێکچوونا پرۆسا ئاشتیێ کاریگەری ل سەر پارچێن دی یێن کوردستانێ هەبی و ب تایبەت رۆژئاڤا و باشوور. نوکە هەڤپەیمانیا مەهەپە دگەل ئاکپارتی بەرەڤ ناکۆکی دچیت. ڤێرە یا گرنگ ئەوە دووبارە پارتێن کوردی هەوڵێن جدی بدەنەڤە کو پرۆسا ئاشتی دەست پێ بکەتەڤە. پارتا دەسەڵات سەرەرای کو پارتەکا پڕی کێماسی یە، بەلێ چ بەدیلێ دی ژ ڤێ باشتر نینە. زۆر جار دڤێت دگەل دوژمنی نەرمی نیشان بدەی. هندەک جار پێتڤی یە تەنەزولات بکەی دا پتر زەرەرێ نەکەی. ئەڤجا ل پێناڤ راوەستانا ڤێ رەوشێ و ل پێناڤ خراب و خرابترنەبوونێ، دووبارە پرۆسا ئاشتیێ پێتڤی یە. پێنگاڤا دەستپێکێ ژی دڤێت دەسەڵاتدارێن تورک وازێ ژ ڤێ سیاسەتا توند بهێنن و زیندانیێن سیاسی ئازاد بکەن.
· مامۆستا
(گووتار دەربڕینا بۆچوونا نڤیسکارانە، نەیا سایت و گووتارنامەیا رۆژئارتیکڵ)