ساڵانه دگه‌ل ده‌ستپێكرنا ساڵا نوى یا خواندنێ، كه‌رتێ په‌روه‌ردێ روى ب روى چه‌ندین گرفت و ئاسته‌نگان دبت. ژ وانژى ڤه‌گوهاستنا مامۆستایان، دابینكرنا په‌رتووكان، بكرێدانا فرۆشگه‌هێن قوتابخانان، دابینكرنا ئاڤاهیان بۆ قوتابخانێن نوى و هۆلێن خواندنێ بۆ قوتابیان. ژبه‌ركو ساڵانه قوتابى د زێده‌بوونێ ده‌نه و كه‌رتێ په‌روه‌ردێ ڤه‌ژاندنه‌ك باش ژ رویێ ئاڤاكرنا قوتابخانان بخوه‌ڤه نه‌دیتیه ب به‌هانه‌یا قه‌یرانێ. یا به‌رمێشك نینه هه‌یڤه‌ك هه‌تا هه‌یڤ و نیڤا ژ ده‌وامێ بچن و هێشتا مامۆستا ل هیڤیا ڤه‌گوهاستنا خوه، یان قوتابخانه هه‌بن مامۆستایێن وێ هاتبن ڤه‌گوهاستن و جهێ وان نه‌هاتبته پڕكرن، یان قوتابى وى ماوه‌ى فێرى رێكا وانه‌گووتنێ یا مامۆستایه‌كى ببن و ژنوى ئێكێ دى بێت. باوه‌رم جاران وه‌رزه‌ك به‌ره‌ف دوماهیێ دچت و هێشتا قوتابیێن هنده‌ك قوتابخانان مامۆستایێن بابه‌ته‌ك یان دویان نینن.
ئه‌ڤه ژى ب هاتنا مامۆستایێن نوى دێ له‌زێ ل وان كن دا هنده‌ك بابه‌ت بێنه خواندن ژبۆ تاقیكرنان. ئه‌و ماوه هه‌مى دێ ل سه‌ر هه‌ژمارا قوتابیان بت، ب له‌زوبه‌ز کو دبت قوتابى هند ده‌م نه‌بت وان بابه‌تان هه‌میان د ماوه‌یه‌كێ كێمدا وه‌ربگرت و به‌رهه‌ڤ بت بۆ تاقیكرنان. ئه‌ڤه ژى دبته ئه‌گه‌رێ وه‌رگرتنا پلێن نزم ژلایێ وان قوتابیان ڤه. دیسان مامۆستا هه‌نه ل هیڤیا ڤه‌گوهاستنا خوه دمینن و كه‌لواشێ وان ل قوتابخانێ یه. لێ مێشكێ وان ل قوتابخانا نوى یه. له‌ورا ژى نه باش وانه‌یێن خوه دبێژن و نه‌ژى ب رێكوپێكى ده‌وامێ دكن و نه نه‌خشه و پلانا سالانه به‌رهه‌ڤ دكن.
قوتابخانێن بێ مامۆستا ژى دمینن حه‌یرى، نزانن كا دێ مامۆستایێن نوى بۆ هێن یان بچن بۆ خوه وانه‌بێژان بگرن. وانه‌بێژ ژى ژ ترسێن هاتنا مامۆستایێن نوى ده‌روونێ وان نه نه‌یێ ئارامه. ئه‌ڤه و چه‌ندین خالێن دى یێن دبنه ئه‌گه‌رێ نزمبوونا ئاستێ زانستى. ل سه‌ر وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ فه‌ره و پێدڤیه چاره‌یان بۆ ببینت. ئێدى خوه به‌رپرسیار ببینت ل به‌رامبه‌ر ڤان ئاریشان و نه‌هێلت قوتابى و قوتابخانه زه‌ره‌رمه‌ند ببن. ژبه‌ركو ئه‌م هه‌مى دزانن زه‌ره‌رمه‌ندێن ئێكانه دڤان بابه‌تان دا ل پله‌یا ئێكێ قوتابینه. دیسان بابه‌تێ زوى نه‌گه‌هشتن و پارڤه‌كرنا په‌رتووكان، قوتابى و مامۆستا ل هیڤییێ دمینن و نزانن كا چه‌وا وانێ شروڤه‌كن بێى په‌رتووك!! دیسان زوى نه بكرێ دانا فرۆشگه‌هێن قوتابخانان، ئه‌وژى ئاریشه‌یه‌ك دى یه.
سه‌ره‌راى ڤان ئاریشێن به‌رده‌وام و ئاسته‌نگێن ساڵانه دبنه ئه‌گه‌رێ نزمبوونا ئاستێ خواندنێ. لێ یا سه‌یر و جهێ حێبه‌تیێ هه‌تا نوكه وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ و لژنێن وان نه‌شیاینه رێكه‌چاره‌یه‌كێ بۆ ببینن! ب تایبه‌ت بابه‌تێ ڤه‌گوهاستنا مامۆستایان كو بابه‌ته‌ك هه‌رى گرنگه و پێدڤیه ئێدى وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ ب ده‌ركرنا رێنمایێن نوى بۆ ڤى بابه‌تى دگه‌ل رێڤه‌به‌ریێن گشتى و رێڤه‌به‌ریێن قه‌زایان رێكار و چاره‌یێن باش ببینن و ڤى بابه‌تى به‌رى ده‌ستپێكرنا ساڵا نوى یا خواندنێ ئێكلا بكه‌ن. حێبه‌تى دمینم ساڵه‌ك، دوو ساڵ، سێ ساڵ و ده‌هـ ساڵ چ مێشكن وسا دجه‌مدى و كارناكن. هه‌ر ساڵ هه‌مان خه‌له‌تى، ئاسته‌نگ، گرفت و به‌رده‌وام یێ دكه‌ڤنە د هه‌مان چاڵ و كوڕدا و هه‌ر یێ ل وێ رێ به‌رده‌وامیێ ب چوونا خوه یا خه‌له‌ت د دن! ما كه‌س نینه بێژت هه‌ى هه‌وار ئه‌ڤه ئه‌م چو دكن! وه‌رن دا دخێرا قوتابیان و مامۆستایان دا بن، پیچه‌ك خه‌مێ ژ كه‌رتێ په‌روه‌ردێ بخۆن و ئه‌و مێشكێن ژ كاركه‌فتى و چو پلان نه‌یى ژ ڤى كه‌رتى موخل بكن؟!.
- مافپه‌روه‌ر
(گووتار دەربڕینا بۆچوونا نڤیسکارانە، نەیا سایت و گووتارنامەیا رۆژئارتیکڵ)