زانین یان ئاخفتنا ب پتر ژ زمانەکی، ئێکە ژ خالێن گرنگ کو ئاستێ رەوشەنبیریێ ھەر تاکەکی بلند و باش بکەت. لێ گەلەک دوور ژ بلندکرنا ئاستێ رەوشەنبیریێ یان ژی پتر زانینا زمانان، ئەگەر بەحسا کوردستانێ بکەین دێ بینین کو پتر ژ زاراڤەکی دھێتە ب کارئینان و ب تایبەت زاراڤێ بادینی کو (کورمانجیا ژۆری) دهێتە نیاسین و زاراڤێ سۆرانی کو ب (کورمانجیا ژێری) دهێتە نیاسین. زاراڤێ کورمانجی ب زاراڤێ ئێکێ دھێت ل سەرانسەری ھەر چوار پارچەیێن کوردستانێ. لێ زمان یان زاراڤێ ستاندەرد ل سەر ئاستێ ھەرێما کوردستانێ، ئانکو کوردستانا باشوور زاراڤێ سۆرانییە. ژبەر کو پایتەخت کو ھەولێرە ب باژێرەکێ ئاکنجیێن خودان زاراڤێ سۆرانی بخوەڤە دگریت، ژبلی کو پتریا خەلکێ ھەرێما کوردستانێ ب ڤی زاراڤی د ئاخڤن. ھەر ژ بەر ڤێ چەندێ ئێک ژ خالێن گرنگ کو پێگیری پێ بھێتە کرن، ئەوە کو پێکۆل بھێنەکرن کو ھەر کەسەک ب کاریت ب زاراڤێ سۆرانی ب ئاخڤیت، ژبەر چەند ئەگەران. لێ ئەگەرێ ھەرە سەرەکی ئەوە مرۆڤی شیانێن دانوستاندنێ ھەبن کو ب زمانێ ستاندەردێ وەلاتێ خۆ باخڤیت.
ل ڤێرە ئەم رەخنێ ل پەروەردەکرنا شێوازێ خاندنێ یێ قوتابیان دگرین کو دەرفەتا زانینا ھەردوو زاراڤێن کورمانجی و سۆرانی ل قوتابخانەیان نینە. لەوما گەلەک جاران دبینین دەما تەماشەی بەرنامێن ب زاراڤێ سۆرانی دکەن، داخازا گوھرینا وێ دکەن بۆ کورمانجیێ و دبێژن “بگوھرە و بکە کوردی” ددەمەکیدا کو ھەردوو ئێک زمانن. لێ زاراڤ دجودانە. ئەڤە ژی کێماسییەکا گەلەکا مەزنە ل بەرسینگێ پێشکەفتنا رەوشەنبیریا مە. ل دویڤ ئەڤا ئەم دبینین چ پێکۆل ناھێن کرن کو کەسێن زاراڤێ سۆرانی دزانن، فێری زاراڤێ کورمانجی ژی ببن، یان بەروڤاژی یێن کورمانجی دزانن فێری سۆرانیێ ژی ببن. رەخنا مە ژی ل شێوازێ پەروەردەکرنا خویندنێ یە ل قوتابخانەیان. دڤێت ئەو رۆلەکێ مەزن بگێریت ژ بۆی چارەکرنا ڤێ خالێ. ھەروەسا کەمترخەمییا تاکێ کوردستانێ یە کو پێکۆلا ناکەن پتری زاراڤەکی بزانن و پێ ب ئاخڤن.
هەڵبەت هندەک نڤێسەر و خویندەڤان پێکۆلا دکەن ب رێیا خویندن و نڤێسینێ ئاستێ خۆ یێ ھزرکرن و رەوشەنبیریێ بەرفرەھ و بلند بکەن. ئەوژی دەما پەرتووکەکێ دخوینن یان پێکۆلا نڤێسانێ دکەن ب زاراڤێ سۆرانی و نەزانیت یان بەروڤاژی، دویڤچوونێ بۆ وان پەیڤان دکەن یێن کو رامانا وان نزانن، ب رێکا پسیارکرنێ ژ کەسێن دەوروبەر یان پەیداکرنا فەرھەنگەکێ. ب ڤی ئاوایی ئەگەر بەردەوام بوو دشێت د دەمەکێ کێمدا فێرببیت و گەلەک رێکێن دی ژی ھەنە.
ئەڤا من بەحسکری ئێکە ژ خالێن گرنگ یێن گرێدایی رەوشەنبیریا ھەر وەلاتەکی. نەپێگیریپێکرن ژی دێ بیتە ئەگەرێ لاوازبوونا رەوشەنبیریا وەلاتێ مە ب تایبەت چینا گەنجان. لەورا ئەگەر ب رژدی ئەڤ بابەتە بھێتە وەرگرتن، دبیت ئێدی دەما زارۆیەک یان کەسەکێ نەخواندەڤان تەماشەی درامایەکا وەرگێرای ب زاراڤێ سۆرانی دکەت، نەبێژیت “کا بگوھرە بۆ کوردیێ” ئەڤە کێماسییەکا مەزنە بۆ مە. چونکە ئەو زاراڤە بخۆ ژی کوردییە.
- قوتابیا پەیمانگەها تەکنیکی، بەشێ (ئای. تی).
(گووتار دەربڕینا بۆچوونا نڤیسکارانە، نەیا سایت و گووتارنامەیا رۆژئارتیکڵ)