نێچیرڤان بارزانى سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ ل فەرەنسا ل گەل ماکرۆن کۆمبوو، ل کۆشکى ئیلیزێ کو کۆشکا سەرۆک کۆمار و جهێ کۆمبوونەوەى گرنگن حکومەتا فەرەنسایە. ئامادەکاریەکا تەواو بۆ پێشوازى ل نێچیرڤان بارزانى، دووەمین سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ هاتە کرن. هەروەسا ئەگەر ژلایێ مێژوویى ڤە بەرێ خۆ بکەینە پەیوەندیێن دناڤبەرا هەرێما کوردستانێ و حکومەتا فەرەنسا، ماوەیەکێ زۆرە پەیوەندیێن دۆستانە هەنە، فەرەنسۆ ئۆلاند ئێکەم سەرۆک کۆمار بوو کو سەرەدانا کوردستانێ کرى و پشتى سەرهلدانا پیرۆز ل سالا 1991ێ ژى، فرەنسا ئێکەم وەلات بوو پێشنیارا دەڤەرا دژە فرین کرى ل هەرێما کوردستانێ. دیسان ئێکەم وەلات بوو پشتى کێشەیێن شانزدەى ئۆکتۆبەرێ بۆ چارەسەریا کێشەیا بانگەهێشى نێچیرڤان بارزانى کرى، بۆ هندێ ببیتە هاریکار کو وان کێشانە چارەسەر بکەت. ئەزموونا حوکمى ل هەرێما کوردستانێ پشتى چەندین رویدانێن عیراقى و نیڤدەولەتى هاتە رویداین، وهەمیا پێکڤە کاودان و دەریڤەکا گونجاى پەیداکر بۆ گەلێ کوردستانا عیراقێ داکو دەزگەهێن خۆ یێن سیاسى بدامەزرینیت.
گرنگترین ڤان رویدانا کۆچا ملیۆنى بوو یا گەلێ کوردستانێ پشتى سەرهلدانا پیرۆز ل هەیڤا ئادارا 1991. ئەڤ کۆچە وەرچەرخانەکا دیرۆکى بوو بۆ هەرێمێ، چونکى بوو ئەگەرێ دەرچوونا بڕیارا جڤاتا ئاسایشێ ژمارە 688 ل 5/4/1991، و پێرابوون و بڕیارێن نیڤدەولەتى یێن دویڤدا هاتینە وەرگرتن ژلایێ دەولەتێن هەڤپەیمان بۆ مایتێکرنێ ل عیراقێ بۆ پاراستنا گەلێ کورد ژحوکمەتا سەدامى، وەکى دامەزراندنا دەڤەرەکا ئارام ل باکورێ هێلا پەحنیێ 36 ب رێکا پرۆسەیا دابینکرنا ئارامیێ (operation of provide comfort) کو هاتە بجهئینان برێکا دوو پێرابوونا: دامەزراندنا دەڤەرەکا ئارام (safe haven) و فەرزکرنا قەدەغەیا ئەسمانى ل باکورێ هێلا پەحنیێ 36. هەروەسا دەولەتێن هەڤپەیمان قەدەغەیا ئەسمانى ب هێزتر لێ کر ب رێکا دامەزراندنا بنگەهەکێ لەشکەرى ل تورکیا د گوتنێ چەکوچێ ئامادە (poised hammer). ولوى دەمى حوکمەتا عیراقێ دەزگەهێن کارگێرى و لەشکەرى یێن عیراقى سەحب کرن ژ هەولێرێ، سلێمانیێ، دهوکێ و هندەک دەڤەرێن کەرکووکێ و دیالا ل 26/11/1991، ئەو ژى پشتى سەرنەکەفتنا هەڤپەیڤینا دناڤبەرا بەرەیا کوردستانى و حوکمەتا عیراقێ. و بڤى شێوەى عەردێن بن دەستهەلاتا حزبێن کوردستانى هاتنە ڤەبرین ژێ عیراقێ. لەورا بەرەیا کوردستانى بڕیاردا دەزگەهێن تەشریعى و بجهئینانێ و قەزائى بهێنە دامەزراندن ل وان دەڤەرا. ل 8/4/1992 بەرەیا کوردستانى دوو یاسا دەرکرن، ئێک یاسایا هەلبژارتنا جڤاتا نشتیمانى یا کوردستانا عیراقێ بوو (یاسایا ژمارە 1 یا سالا 1992)، و دوو یاسایا هەلبژارتنا سەرکردێ بزاڤا رزگاریخوازا کوردى بوو (یاسایا ژمارە 2 یا سالا 1992). وپشتى هنگى ئێکەم هەلبژارتن هاتە کرن ل هەرێمێ بۆ هەلبژارتنا ئەندامێن جڤاتا نشتیمانى یا کوردستانى ل 19/5/1992 و ئێکەم روینشتنا خۆ گرێدا ل 4/6/1992 و حوکمەتەک هاتە پێکئینان. ب ڤێ چەندێ ڤالاتیا تەشریعى و حکومى هاتە تژیکرن و هەرێم ژ قوناغا دەستهەلاتا (الامر الواقع) هاتە ڤەگوهاستن بۆ قوناغا دەستهەلاتا شەرعى.
(گووتار دەربڕینا بۆچوونا نڤیسکارانە، نەیا سایت و گووتارنامەیا رۆژئارتیکڵ)