ئەزموونا حوکمى ل هەرێما کوردستانێ دەسپێکر پشتى چەندین رویدانێن عیراقى و نیڤدەولەتى رویداین. هەمیا پێکڤە کاودان و دەریڤەکا گونجاى پەیداکر بۆ گەلێ کوردستانا عیراقێ داکو دەزگەهێن خۆ یێن سیاسى بدامەزرینیت. گرنگترین ڤان رویدانا کۆچا ملیۆنى بوو یا گەلێ کوردستانێ پشتى سەرهلدانا پیرۆز ل هەیڤا ئادارا 1991. ئەڤ کۆچە وەرچەرخانەکا دیرۆکى بوو بۆ هەرێمێ، چونکى بوو ئەگەرێ دەرچوونا بڕیارا جڤاتا ئاسایشێ ژمارە 688 ل 5/4/1991، و پێرابوون و بڕیارێن نیڤدەولەتى یێن دویڤدا هاتینە وەرگرتن ژلایێ دەولەتێن هەڤپەیمان بۆ مایتێکرنێ ل عیراقێ بۆ پاراستنا گەلێ کورد ژ حوکمەتا سەدامى. وەکى دامەزراندنا دەڤەرەکا ئارام ل باکوورێ هێلا پەحنیێ 36 ب رێکا پرۆسەیا دابینکرنا ئارامیێ (operation of provide comfort) کو هاتە بجهئینان ب رێکا دوو پێرابوونا: دامەزراندنا دەڤەرەکا ئارام (safe haven) و فەرزکرنا قەدەغەیا ئەسمانى ل باکوورێ هێلا پەحنیێ 36. هەروەسا دەولەتێن هەڤپەیمان قەدەغەیا ئەسمانى ب هێزتر لێکر ب رێکا دامەزراندنا بنگەهەکێ لەشکەرى ل تورکیا دگووتنێ چەکۆچێ ئامادە (poised hammer).
ل سالێن رابردوو دا ژى دبینین ئەمریکا پەیوەندیەکى دۆستانە و درێژخایەن دگەل هەرێما کوردستانێ هەبوویە و ل دەسپێکا سالێن 1991 هەتا نها پشتگیریەکا زۆر ل هەرێما کوردستانێ کریە. هەروەسا ڤێ دوماهیێ ب تایبەت ل شەرى دژى تیرۆریستانى داعش دا، هۆکارەکى سەرەکى هەبوویە بۆ ژناڤبرنا تیرۆریستان و هەروەسا هەرێمى کوردستان و ئەمریکا د وان سالانە دا بەرگرى ل ئازادى و دیموکراسى و ئاشتەوایى کریە، و هەول دایە پێکڤەژیانى ئایینى و نەتەوەیى ل هەرێما کوردستانى و ئیراقێ دروست ببیت. هەروەسا هەمى دەمێ ئەمریکا هەول دایە کو کێشەیێن دناڤبەرا حکومەتى فیدرالى ئیراق و هەرێمى کوردستان چارەسەر بکەت و نها پەیوەندیێن وان بەرەڤ باشتر دچن و ئەڤە دەسپێکا قوناغەکا نوی دبیت کو وان ئاریشانە ل سەر بنەماى دەستوور و فیدرالى بهێتە چارەسەر کرن.
ل رێ و رەسمی پاداشتنامە دا، نێچیرڤان بارزانى، سەرۆکێ هەرێمى کوردستان دگووتارا خۆ دا باسى ڤێ چەندێ کر کو دێ هەول دەین هەرێمى کوردستان ببیتە هۆکارەک بۆ بازارەکى مەزن کو ئیراق ژى بشێت بکار بینیت، ئانکو دەروازەیەک بۆ بازارى جیهانى. پەرەپێدانى چالاکى ئابوورى و بازرگانى ل هەرێمى کوردستان، ب تنێ پرۆسەیەکى ئابوورى و بازرگانى نییە، بەلکو ئاڤەدانکرنەوە و بنیاتنانى ژیان و مرۆڤی یە. ئیمزاکرنا پاداشتنامە کارەکى پێدڤیە، چونکە ژوورى بازرگانیى ئەمریکا مەزنترین بزنسى جیهانێ یە، و زۆرتر ژێ (100) نڤَسینگەه ل جیهانێ دا هەیە، و دەرگەهێ زۆرتر ل سێ ملیۆن کۆمپانیێن ئەمریکى، ب سەر هەرێمى کوردستان و ئیراق دا دکەنەوە و لێرە دا ژى بازارەکى مەزن بۆ کۆمپانیێن ئەمریکا دروست دبیت. هەرێمى کوردستان ژلایێ وەبەرهینان و سەرمایەگۆزارى دا، گەلەک یا سەرکەڤتی بوویە ل وان سالێن بورى دا، ل سەرانسەرێ ئیراقێ دا، و هەردەم هەرێمێ کار کریە کو یاساى وەبەرهینان سەردەمیانە و گەرەنتیى وەبەرهینان بیت و یاسایەک کو بشێت زۆر سەرمایە و وەبەرهینانى بیانى بهێنیتە هەرێمى کوردستان و چالاکیى ئابوورى و بازرگانى زۆرتر بهێتە ئەنجام دان. هەروەسا گرەنتیا هندێ کو مافێن وان ژلایێ مەڤە دهێنە پاراستن.
(گووتار دەربڕینا بۆچوونا نڤیسکارانە، نەیا سایت و گووتارنامەیا رۆژئارتیکڵ)
