کەسێ هەڤالێ قڕێ
نکلێ وی هەرێ ب گوی یە
دایم لێبکەن بن برێ
سەر شورە تبعەت جوی یە
بازاڕێ کەت جڕ جڕێ
عاقیبەت نەی صافی یە
یا قرێ (قەلێ)، ئەو یا رون و ئاشکەرایە، بەلێ یا بالا من بخوە راکێشای “سەر شورە تبعەت جوی یە” ئهاا ئەوە، چ وەکریە ئەڤ دەرباسی ناڤا ئەدەبیاتا کوردی ببیت! یان ژی هەر ژ بچویکاتی مرۆڤی چاڤێن خوە ڤەکرنە پەیڤێن ب ڤی رەنگی دبەر گوهێن مرۆڤی کەتنە و بوونە بەنیشت د دەڤێ مە هەر کەسی دا. هەر ژ زارۆکانی ئێکی شولەک خراب یان کرێت کربا، دا بێژنێ جوی یێ سەرشور، یان ژی سەر جوی، جێنیک جوی، تۆ نابیە چی جوییێ سەرشور. نە تەنێ جوی، فەلە ژی هەر وەسا، فەلێ پیس، فەلەرەشک. ئەڤ ئێکە مە دەرباسی ناڤا چاند و هونەرا کوردی ژی کریە، یان ژی باب گاورێ دایک عەجەمێ، ڤێ گاورێ گاور بابێ عەودیشۆ گەلیێ تیارێ تەنگە حەرامۆ (بەرازۆ) گەلیێ تیارێ تەنگە شەش خانا دەنگە دەنگە فەلا دگووتە مە کوردا، قورزایێ بەلایێ، مەبەست ژ قورزایێ (کوردایێ)یە. واتە کورد بەلانە.
ئەرێ باوەرکەن ئەم بوونە بەلا سەرێ خوە ژی، یێ خەلکی ژی. ئەڤ تێگەهە ئۆلی دەرباسی ناڤا چاندا مە کرنە، یان ژی ئەڤە تایبەتمەندی یا هەر ئێک ژ مە بوویە. نەتەنێ ژبۆ جوی و فەلا، بەلکو بۆ ئۆلێن دی ژی وەکی ئێزیدی و زەرەدەشتیا وەسا بوویە. ئەرێ براستی جوی ملەتەک سەرشور بوونە، کێرنەهاتی بوونە. یان ژی ل خەلکەکی زاناترو کێرهاتی تر بوونە، چاڤ نەباری، (حەسویدی) بوویە، پڕانی کارێ بازرگانی وەک دکانداری، زێرین گری ناڤەندێن باژارا، ملک و مال، خانیێن هەری باش د دەستێن واندا بوونە و گەلەک تشت ب ناڤێ وانا بوونە؛ میناک وەکی زەڤیا جوی، کانیکا جوی، تاخێ (محەلا) جویا. جوی و بازرگانی دوو رویێت ئێک دراڤی نە، حەز ژ جوتیاریێ نەدکر. لەوما مە دگووتێ جوی و جوت، ئەرەب و رێڤاس، هرچ و گۆڤەند. یان ژی دەربەدەریێ و پەرت و بەلاڤەبوونێ بێ جهو واریێ وەل وان کریە ئەڤ یەکە لنک پەیدا ببیت. هەر تشت پەسەند کریە و ل دەرفەتەکێ گەریانە دا ئارمانجا خوە بدەست ڤە بینن. کارێ خوە ب وی رەنگی برێڤە دبر، جڤین پێک تینان ژبۆ ڤەگەرا ئیسرائیل، مزگینیا ستاتویەکی دبەر گوهێن وان کەفتبوو دخوەستن وێ دەرفەتێ ژ دەست نەدەن، سەرەرای ئەو ملک و مالێ هەیی، خەلکی حەنەکێن (یاریێن)خوە پێ دکرن. دگوت یێ ل شیرێ باپیرێ خوە دگەرن.
نەتەنێ ل کوردستانێ ل سەرانسەری جیهانێ، جیێ لێ بن نەهێلایە کەس ل وان زەنگین ترو زانا تر بیت ناڤەندێن (سەنتەرێن) باژارا د دەستێن وان دانە، خویندنگەه و زانکۆیێن هەری باش داگرتینە ژ خویندکارێن وان. سەنتەرێ باژێرێ ئەمستردام پرانییا وان هۆتێل و خارنگەها یێن وانن، جارەکێ هێژ دەست پێک بوو چومە خارنگەهەکا وان، ئەز بخوە ل شۆلی دگەریام، خودانێ وێ ناڤێ وی ئەمنون بوو، کەسەکێ جوی بوو، پەسەند کر کار کەم. کار ب شەڤ بوو و کەسەکێ ئەرەب دەمەک بوو ل نک دخەبتی نیڤ شێفەک (مراقب) بوو، هات گوت تۆ دێ ڤان شولا کەی. من گوت تشتی خودانی گووتیە من دێ وێ کەم. ئەوژی سەلەتە و سەوسن و هاریکاریا تەباخی یە. قەسەک ژ من ئێک ژ وی، من قوینبانا خوە دا قوتا ئەز هاتمە مال. وێ شەڤێ تێلەفۆنا من کر و گوت سبە وەرە دێ ئاخڤین رۆژا پاشتر ئەز چوومە ڤە نک گووت تە کار نەکر من گووت نە. تشتێ تە گووتیە من، لوئەی هات تشتەک دی گووت. گوت هوین کورد گەلەک سەر رەقن، گەلەک کورد هاتنە نک من ژبۆ کارەک بچووک دەست ژ کاری بەرددەن. مە جویا بخوە بکەنە نموونە، ئەڤە ئەزم هەتا ئەز گەهشتمە ڤێ قوناغێ من هەر تشت قەبیل کریە، من ژ پاقژیا دەستشۆیا دەست پێکریە و هەتا نوکە تۆ دبینی. هەر کار وەسایە، مرۆڤ دڤێت وەک دەستپێک ل سەرخوە قەبیل کەت، بەلکی دەرفەتەک زێرین بیت بۆ تە ببیتە ئەگەرێ گوهرینا رێچکا ژیانا تە. سوبە بچیە ل سەر لوئەی را. پاشی برایێ وی شلۆمۆ هات پێتڤی ب تەباخەکێ هەبوو من بوی را کار کر. هەر تشتی فێربووم و هەتا من بخوە دەست پێکر بوومە خودان خارنگەه. جارەکێ کورێ من (رەڤەند) دگەل گەشتەکا خاندنێ چوبوونە بەلچیکا دا سەرەدانا گەرەکەکا (تاخەکێ)باژێرێ (antwerpen) کەن ب ناڤێ دیامانت واتە ئەلماس، گووت مە کرە سوحبەت د پاسێدا من گووتە مامۆستا یا خوە ئەو تاخ نەیێ جویا یە، گوت رەڤەند تۆ چاوا دزانی. گوت من گووتێ مادەم ناڤێ وی دیامانتە یێ زەنگینا یە، بێ شک دێ یێ وان بیت، گوت بەلێ ئەون. ل باشوورێ ئەمسترام بناڤێ ئەمستل فێن گەلەک ل وێرێ بنە جهـ بوونە، خویندنگەهێن هەری باش یێن وانن. ل باژێرەکێ هۆلەندا سالێ هەمی سەرمایەدار و شارەزایێن وان یێن ئابووری خرڤەدبن ستراتیجیەتا کارێ خوە یێ سالا بێت یا ئابووری گەنگەشە دکن، بەرنامێ خوە دادرێژن.
ئەڤ میناکە من ئینان دا راستیا جڤاکا خوە و جداتیا رەوشا جڤاکێن خەلکەکێ دی لێک ڤاڤێرین. ئۆل بوویە ئەڤ نێرینە ب مە دایە قەبیل کرن، یان ژی خوەزایا ئەم دناڤدا مەزن بوونە، یان ژی کارێ مە ژ خوەرا دیتی. هەر ئێک ژ مە تایبەتمەندیەکا جودا ب خوەڤە دیتیە. ب سەدان دەرفەت بۆ مە پەیدا بوونە هەمی ژ کیستێ مە چوون، وان دەرفەت بخوە چێکر کو ببنە خودان دەولەت، نەخشەنیگاریا (تیۆدۆر هێرتزل) سۆزێن (بیلفۆر) ب هشمەندی و زانەبوونا یێن وەکی (بن گوریون) و (مەناحم بێگن) ب وێرەکی و بەرخوەدانا کچ و کورێن (هاگانا) کو رێژەیا ژنا نە کێمی ۲٥ ل سەدێ بوو. فەلستینی هێشتا یێ خەونا ب یافا، حەیفا و عەکا ڤە دبینن. ب بێدەنگی و وەکی مارێ بن کایێ هەر تشت سەرەراست کربوون. مە ژی جیهان ل خوە هایدا، هەر سال بانگ هەلدێرا هادێ راگەهینین، ها دێ راگەهینین، دەرکەت خش خشا تەراشێ. ئاخفتنا رەحمەتی عەبدلڵا یێ گوندێ مە هاتە بیرا من دگووت من بیست سالا پێشمەرگاتی کر ئەنجام سفر ل سەر سفرێ بوو. دڤێت ئاخفتنا وی ب زێری تام دەن. ل سەر حالێن خوەرا چاڤ شوریێ ژی ددەنە پال خەلکەکێ دی. دڤێت هەر ئێک ژمە مۆرەکا چاڤ شوریێ ل ناڤ چاڤا بدەن، هەر ژ بچویکاتی دگووتنە مە جوی دبێژن ئەم کەسی هەمبەر خوە نابینین کورد نەبن. ئۆهوووپ کورد چەند هزار سالن مژویلی کارێ جوتیاریێ بوونە، ئەنجام سفر ل سەر سفرێ. شۆرەش ب سەدێ سالا سفر ل سەر سفرێ، هەمی یەکسانی سفرێ یە.
(گووتار دەربڕینا بۆچوونا نڤیسکارانە، نەیا سایت و گووتارنامەیا رۆژئارتیکڵ)