شار ل ده‌وروبه‌رێن ناڤه‌ندێن بازرگاني چێدبن، شێلادووزێ دياره دێ شوينا ئامێديێ گريت، دێ پێشه‌نگ بيت. ئامێديێ سه‌نگا خوه ژ ده‌ست دا و ئه‌و گرنگيا جارا نه‌ما. تشتێ خه‌لكێ ئامێديێ تێشينيت ئه‌ڤه.نها دجهـ دا مانه، يا ئامێديێ ئێخستيه ڤێ ره‌وشێ: ١– ئه‌ردنيگاريا وێ بوويه. ٢– نه ديتنا چ چاره‌سه‌ريان. مرۆڤ دشێت وه‌كهـه‌ڤيه‌كێ د ناڤبه‌را پايته‌ختێ ميرنشينا بابان و به‌هديناندا ببينيت دبوارێ ئه‌ردنيگاريێدا. لێ ئه‌و پێنگاڤا دجهدا، يان يا د ده‌ما خوه‌دا ب ره‌خێ پاشايێن بابان ڤه هاتيه هاڤێتن. بۆ بنگه‌هـ ژ بۆ ئاڤاكرن يان ژی رێخوه‌شكرن بۆ (سلێمانی) يه‌كا ب ڤي ره‌نگێ (مستڕريچ) دبێژيت: “مه‌حموود مسه‌رف بو من ڤه‌دگێرا به‌ريا ٣٢ سالا باژارێ سلێمانيێ هـاته ئاڤاكرن، وی ده‌می ئيبراهـيم پاشا بابێ سلێمان پاشا ئێك بوو ژ خزمێن ميرێ نوكه يێ سلێمانيێ، خوه‌ست پايته‌ختێ ميرنشينێ ژ قه‌ره‌چولان ڤه‌گوهێزيته سلێمانيێ. چونكي؛ ١– حه‌ز ب ناڤوده‌نگيێ دكر، ٢-ئاره‌زوويا راوێشكاری يێ هـه‌بوو جييێ قه‌ره‌چولان ب كێر ڤێ ئێكێ نه‌د‌هـات. چونكي كه‌فتبوو دوله‌كا ته‌نگدا.
ب باوه‌ريا من هـه‌موو ئه‌و بنه‌ما هه‌بوون كو ميرنشينا به‌هدينان وان قۆناغا ببڕيت به‌ره‌ف ئاسۆيه‌كێ گه‌شتر بچيت. چونكی ناڤه‌نده‌كا بازرگانی يا بهـێز بوو، ئو هـشيار دبوارێ روشه‌نبيری دا، ئه‌دموسفه‌را هـه‌يی مۆدێله‌ك دی و كراسه‌ك دی دخوه‌ست. لێ ئه‌و نه‌هـاته كرن، له‌وما ئه‌ڤ پاسيڤ بوونه بخوه ڤه‌ديت. ئه‌گه‌ر پشتی خرابكرنا گوندا خڕڤه‌بوونا خه‌لكی د ناڤه‌ندێن ده‌ست نيشانكری، بازرگانێن ئامێديێ بازارێ خوه ڤه‌گوهاستبا چ دێره‌لوكێ يان شێلا دوو زێ دا نوكه باژاره‌كێ هـه‌ری قه‌ره‌بالغ و ناڤه‌نده‌كا بازرگانی يا ب هـێز بيت. ب باوه‌را من دا ميناكه‌ك هـه‌ری به‌ر ب چاڤ بيت ل به‌هـدينان. ئه‌و خه‌لكێ وان ده‌وروبه‌را هـه‌می دا ل دور خرڤه‌بن، دا بيته ناڤه‌نده‌كا بازرگانی هـه‌تتا يا روشه‌نبيری ژی. لێ مخابن ل پێش بوويه‌را نه‌كه‌تن، نه‌مان پێشه‌نگێن جاران. ئه‌و ده‌رفه‌ت بوو خه‌لكێ شێلادووزێ چێبو، ئه‌ز باوه‌رم دێ گه‌شه‌يه‌كا ب له‌ز يا روشه‌نبيری ژی بخوه‌ڤه بينيت. چونكی يێ بشێت ده‌بارا ژيانا خوه په‌يداكه‌ت د بوارێ ئازاديا سياسی ژيدا دێ يێ سه‌ربه‌ست بيت.
رويدانێت ڤێ داويێ ئه‌و راستی خسته پێش چاڤ. خه‌لكه‌كێ هـشيار و خودان ئايديايێن پرشنگدارن. دبوارێ سياسي دا هـه‌وسه‌نگی يه‌ك هـه‌يه، چ پارتی يان ئێكگرتوو يان ئێكه‌تی و گوران و پ. ك. ك يێن شێلا دووزێ راكريه سه‌ر لنگا ئه‌و كارسازێن رێكانی بوون يێن ده‌ما خوه ل مويسل دمان. پرانيا وان فێری كارسازی وهـوستاتی و بازرگانيێ بوونه. هـۆشمه‌ندیا كه‌سێ كورد ب تايبه‌تێ كه‌سێ گوندی كو ره‌نگڤه‌دانا شۆره‌شێن مه‌ژی بوويه، تێرا وێ ئێكێ ناكه‌ت كو بنه‌مايێ شارستانی يان باژێرڤانيێ پێك بينيت. نه ته‌نێ بازرگانی، دهـه‌می بواره‌كيدا بچويك مايه، دنيا وی به‌رته‌نگ مايه، هه‌تتا دنيا وی يا سياسی ژ ئۆتۆنۆميه‌كێ ده‌رباس نه‌كريه. تو ده‌وله‌ته‌كێ ژی پێشكێش كه‌ی ئه‌و ئاماده‌باشی تێدا نينه يان ژخوه‌را ب بينيت وان بنه‌مايا پێك بينيت. وه‌كی وی كه‌سی يه يێ ده‌ستپێكێ فێری ئاژوڤانيێ دبيت پتر ژ ده‌هـ ميترا دورتر ريا خوه نابينيت. پرانيا خه‌لكێ مه ده‌ما ل گوند كو ب (بيست) يان (سيهـ) ماله‌كا پێك هاتبوو، پشتی گوند خرابكرنێ ئينايه كۆمه‌لگه‌هـه‌كا به‌رفره‌تر كو ب چه‌ند گونده‌كا پێك دهات، يان ژی ريا وی ل باژاره‌كێ وه‌كی دهـوكێ يان مووسل كه‌فتبا، ڤێجا جاردی گوندێ خوه ديتبا تشتێ هـه‌ری سه‌ير ئه‌وبوو گوند چه‌ند بچووك بوويه د چاڤێن ويدا. چونكی دنيا بينينا وی مه‌زنتر لێهات، هـه‌ر تشت وه‌سايه.
ئه‌گه‌ر كه‌سه‌كێ گوندی تو بينيه باژێری مليۆنه‌كا دۆلارا بده‌ڤێ بێژێ هـه‌ره كاره‌كی پێ ئه‌نجامده، نه‌وێريت هـزار دۆلارا پتر بێخيته كار، يان ب كاره‌كێ دكانداری رابيت. شيانێت وی ئه‌ون سێ چار كێلۆيێن پيڤازا باجانكا، دگه‌ل دوو پرتێن سابوينێ چه‌ند زه‌رفكه‌كێن فالكا (شه‌كروكا)، ئه‌گه‌ر رۆژێ بيست كه‌س بێنه نك داخازا تشتێن تازه لێ بكه‌ن، مێشكێ وی تێرا وێ يه‌كێ ناكه‌ت ب كارێ سۆپه‌ر ماركێته‌كێ رابيت. ئێك ژ ئاسته‌نگييێت د ڕيا رێڤه‌به‌يا كورد دا ئه‌و بچووك بوونه. له‌وما هوسا ئالۆز مانه دڤێت پشتی سه‌رهـلدانێ ئه‌ركێ وان بداوی هاتبا، رێڤه‌به‌ری دابا ده‌ست كه‌سێن بسپۆر و شاره‌زا خودان شيانێن ريڤه‌به‌ری، ئه‌كادیمی وته‌كنۆكرات. لێ هـه‌تا نوكه ژی ئه‌و هۆشمه‌ندی ل پاش خوه نه‌هـێلايه كو كارێ وی بداوی هات، پێڤاژو كه‌سه‌كی دی دخازيت. جاردی من ئينابوو زمان ته‌ڤلی نێرينا به‌دران حه‌بيب دبم ژ بۆ ناڤه‌نده‌ك بازرگانی پێتڤی بوو ئه‌و ل وان بازرگانێن كوردێن فه‌يلی گه‌ريابان يێن ده‌ما خوه بازرگانيا ئيراقێ د ده‌ستادا نه وه‌ك ڤان كال فامێن هـه‌يی، يێ ئاسنی بساری دقوتن. سه‌رێ مڵله‌تی ژی ته‌ڤ لي هه‌ڤ كر، دپێشه‌رۆژه‌كا نزيكدا دێ خوه روبرو گه‌نجێن مينا شێلادزێ بينن، ژبلي سه‌رفرازی و رومه‌تا گه‌لێ خوه هيچ تشه‌ك دی ناسناكه‌ن.
(گووتار دەربڕینا بۆچوونا نڤیسکارانە، نە یا سایت و گووتارنامەیا رۆژئارتیکڵ)
