پشتى بەلاڤكرنا تۆيتەكى ژلايێ سەرۆکێ ويلايەتێن ئێكگرتى يێن ئەمريكاڤە (دۆنالد ترامپ) ل ١٩ى كانوونا ئێكێ يا سالا ٢٠١٨ سەبارەت بڕيارا بلەز ڤەكێشانا هێزێن ئەمريكا ژ وەلاتێ سوريا، گەنگەشەيێن مەزن ل دويڤ خوە هێلان. ئەڤ بڕيارە بوو جهێ نەرازيبوونا زۆربەيا بەرپرسێن ئەمريكى، ژبەركو بێ راوێژكاريا شيرەتكارێن كۆچكا سپى ئەڤ بڕیارە هاتە دان و بۆ ئەگەر كو گەلەك ژ بەرپرسێن ئەمريكى دەست ژ كاركێشانا خۆ رابگەهينن. ژ وان كەسێن گرنگ يێن دەست ژكاركێشاى بەرێز (جێمس ماتيس) وەزيرێ بەرگريا ئەمريكى كو د ناما خۆدا ئاماژەكر بوو (ئەو ل دژى ڤەكێشانا هێزێن ئەمريكى يە ژ وەلاتێ سوريا و يا پێدڤى يە ئەمريكا سەرەدەريەكا ژ هەژى دگەل هەڤپەيمانێن خۆ بكەت) كو ئاماژەكرنە ب كوردێن رۆژئاڤا. بەلێ دەست ژكاركێشانا وان هەمى بەرپرسێن ئەمريكى نەبوو ئەگەر كو (دۆنالد ترامپ) ژ بڕیارا خۆ پاشگەز بيت.
دەڤەرا “منبج” خالا ستراتيژى يە كو بوويە ئەگەرێ هەڤركيا دناڤبەرا كوردێن رۆژئاڤا و وەلاتێ توركيا. “منبج” دكەڤيتە باكوورێ رۆژهەلاتێ حەلەبێ كو رۆژئاڤايێ كوردستانێ ب حەلەبێ ڤەگرێددەت. منبج ٣٠ كم ژ سنورێ توركيا دويرە. ئارمانجا توركيا ئەوە هێرشى ئەڤێ دەڤەرێ بكەت و دەمارا ئابوورى يا كوردێن رۆژئاڤا ببريت. ديسان گرنگيا منبج خالا سەرەكى يە ژ رۆژئاڤا فوراتى تاكو دگەهيتە رۆژهەلاتا فوراتى. هەر چەندە بەرێز (جۆن بۆلتن) راوێژكارێ ئاسايشا نەتەوەيى يا ئەمريكا هۆشيارى دايە توركيا كو كوردێن رۆژئاڤا پاراستن لێ بهێتەكرن. بەلێ ئەڤ چەندە چ گرەنتيان ب كوردێن رۆژئاڤا نادەت. ژبەركو ل سالا ١٩٧٤ دەما وەزيرێ دەرڤەيێ ئەمريكا (هێنرى كێسينجەر) سەرەدانا توركيا كرى و داخاز ژێ كرى كو هێرشى (قبرص) نەكەتن ژبەركو (توركيا- يونان) هەر دوو ژبۆ ئەمريكا د گرنگن و ئەندامن ل ناتۆيێ. هەر چەندە توركيا سۆز دابوو ئەمريكا كو هێرشى قبرص نەكەت. بەلێ پاشان هێرش كرە سەر قبرص.
لەوران دنوكەدا مەترسيا هێرشكرنا توركيا بۆ دەڤەرا “منبج” بەردەوامى هەيە. قۆناغا پشتى ڤەكێشانا هێزێن ئەمريكى مەترسيێن مەزن ل دور سووريا دهێنە پێش. ل دويڤ راپۆرتەكا پنتاگۆن زێدەتر ژ ١٤٥٠٠ چەكدارێن داعش ل عيراق و سوريا هەنە. هەروەسان ڤەكێشانا هێزێن ئەمريكى رۆلێ رووسيا و ئيرانێ ل سوريا بهێزتر دكەت. ئەمريكا ژى ژبەركو ناخازيت توركيا بچيتە بەرەيێ روسيا، ئيران و چينێ و ناخازيت توركيا چەكى ژ روسيا بكريت. نەچارە ئەڤ بڕیارا ڤەكێشانا هێزێن خوەداى. ژبەركو توركيا وەلاتەكێ هەرێمايەتى يێ گەلەك گرنگە بۆ هەڤپەيمانيا ئەمريكى رۆژئاڤا. لەوران ب ديتنا من د قۆناغێن داهاتى دا ئەركێ كوردان دێ ژ هەمى لايەنێن ديتر سەخت و دژوارتر بيت. باشترين بژاردە ل بەر كوردێن رۆژئاڤا رێكەفتنە دگەل رژێما سووريا ژ پێخەمەت كێمترين زيان و رەنگە ببيتە دەسپێكەكا باش ژبۆ خورتكرنا پەيوەنديێن كوردێن رۆژئاڤا و ديمەشقێ.
ئەڤ بارودوخێ نوكەيێ كوردێن رۆژئاڤا هاتيەپێش ژ ئەنجامێ سياسەتەكا نەدروست بوويە، لەوران باشترين بژاردە ژبۆ كوردێن رۆژئاڤا ئەگەر بخازن سياسەتێ بكەن و بمينن نابيت ب خەيالێن وەلاتێن زلهێز خەونا دروست بكەن. باشترين رێك و چارەسەرى د ئێكگرتنا ناڤخۆیی دايە و حساب كرن بۆ هاوكێشەيێن هەرێمايەتى و نيڤدەولەتى یە.
- قوتابیێ ماستەرێ.
(گووتار دەربڕینا بۆچوونا نڤیسکارانە، نەیا سایت و گووتارنامەیا رۆژئارتیکڵ)