یا خویایە زۆر بابەت دهێنە ئازراندن و بەرێخودانێن نەدروست و جودا جودا بۆ هەنە. هەروەسا هەلسەنگاندنێن ب شێوەیێن هەمە جۆر بو هەنە. ژوان بابەتان یێن ژ زاردەڤا تێتەگوتن، “ئیسلام مارە خۆ نێزیک کەى دێ ببتە ڤەدەت. هۆکارە ژبۆ پاشکەفتنا مللەتان و گاریکەریا خۆ ل سەر جڤاکى هەیە”. مەرەم ژ ڤێ گوتنێ ئەوە ئیسلام هۆکارە ژبۆ پاشکەفتنا مللەتان و گاریگەریەکا نیگەتیف ل سەر جڤاکان هەیە. گەلەک بۆچوون هەنە دبێژن ئیسلام ب تنێ بانگەوازیەکا دینییە، گرنگیێ ددەتە رەوشت و رێکخستنا پەیوەندیێن مرۆڤى ب خودێ ڤە و چو پویتەى نادەتە رێکخستنا پەیوەندیێن دناڤبەرا مرۆڤى و مرۆڤیدا. گرنگیێ نادەتە کاروبارێن ژیانێ و کاروبارێن دەولەتێ و حوکمی. ئەڤە ژى بەرێخودانەکا خەلەتە و ئیسلام پەسەند ناکەت. بەروڤاژى ئیسلام بەروڤاژى ڤێ چەندێ یە. دەمى بەحسێ ئیسلامێ دکەین هزرا پێناسەکرنا ئیسلامێ تێنە سەر هزرا مرۆڤى. کەواتە ئیسلام ئایینەکێ ئاسمانى یێ تەڤگرە. هەمى لایەنێن ژیانى ب خوڤە دگریت. دهەمى سەردەماندا بێ دەستکاریکرن، کێمکرن و زێدەکرن و دگەل هەمى لایەنێن ژیانێ دگونجیت. دڤان خالێن خارێ دا پتر ئاشکرا دبیت:
١- ئێک ژ تایبەتمەندیێن ئیسلامێ تەڤگرییە چو تشت نینە دژیانێدا ئیسلامێ ئەحکامێن تایبەت و بۆچوونێن خۆ ل سەر نەبن. ژبەر ڤێ یەکێ ددەقێن ئەحکامێن بەندایەتیێدا، رەوشت و بیروباوەر دئێنە دیتن. دهەمان دەمدا هەمى کاروبارێن ژیانێ تێدانە، چ ریکخستنا دناڤبەرا تاکە کەسان ب خودێ ڤە و چ دناڤبەرا وان و جڤاکیدا بن. یان ژى دناڤبەرا کۆمەلەکا کەسان و کۆمەلەکا دى دیتر دا بن. هەر وەکى خودایێ مەزن دقورئانا پیرۆزدا دبێژیت (ما فرطنا في الکتاب من شيئ). ئانکو خودایێ مەزن دبێژیت (مە چ ژ هەوجەییێن هەوە دکتێبێدا نەهیلاینە. مەبەست پێ دپاراستینە). ژبیرنەکریە. پاشی ئەو دێ پال ب خودایێ خۆڤە ئینە کۆمکرن مادەم ئیسلام هند یا بەرفرەه و تەڤگرە. ڤیجا تشتەکێ بەدیهیە ئەم دئەحکام و شەنگستێن وێدا تشتێ گرێدایى دەولەت و سیستەمێ حوکمیڤە ببینین. تێگەهێ شورایێ، بەرپرساتیا حوکمێ گوندان دباشیێدا، ئەحکامێن شەڕى و ئاشتیێ و پەیمانگرێدان. ئەڤە هەمى دقورئان و سیرەتا پیغەمبەرى دا (سلاڤ ل سەربن هاتینە دیتن). بەلێ ئەڤە هەمى ئەگەر پەردەپۆشى ل سەر ڤان ئەحکامان یان دپەیوەندیاندا نەهێنە کرن، ژلایێ هندەک تەیارو پارتێن ئیسلامى ڤە، ب ڤى رەنگى دێ جڤاک یێ تەندروست بیت و پاراستى بیت.
٢- بێگومان هەر کەسێ شارەزایى دئیسلامێدا هەبیت، دێ بینیت گەلەک ئەحکام یێن هەین سزادان، جیهاد درێکا خودێ دا، کارکرن و باشیێ و خۆلادان یان خۆدویرئێخستن ژ خرابیێ و گەلەک تشتێن دى. هەروەسا ب جهئینانا وان پێدڤى هەبوونا دەولەتێیە. مرۆڤ ب تنێ خودان دەستهەلات نینە ل سەر خەلکى. دەولەت خودان دەستهەلاتە. بەشەک ژ پارت و تەیارین ئیسلامى ژبۆ بەرژەوەندیێن خۆ ڤێ خالێ ب کاردئینن و دبێژن ب رێڤەبرنا مللەتى یان خەلکى ئەرکەکێ ئایینی و دینى یە. خودێ فەرمانا ل مە کرى.
کاکلکا خالا من دڤێت بێژم پێدڤیە جیاوازى بهێنە کرن. دناڤبەرا ئیسلاما دەستهەلاتدارێن وێ ل سەر بنەمایێ ئەحکامێن شەرعى خەلکێ خۆ ب رێڤە دبەن. ئەڤە ل سەردەمى پێغەمبەرى (سلاڤ ل سەربن) و هەڤالێن وی دەستهەلاتدارێن دیڤدا و ئەڤە ئەرکەکێ دینى یە. و ئیسلاما دەستهەلاتدارێن وێ ل سەر بنەمایێ پلە، پایە و پۆستان و ل گۆرەى بەرژەوەندیێن خۆ و پارتا خۆ خەلکێ خۆ ب ریڤە دبەن. نموونە زۆر ل سەر ڤى جۆرێ ئیسلامى ڤە کو ژلایێ هندەک پارت و لایەن و کەسایەتێن ئیسلامیڤە دهێنە دیتن. ئەڤە ژى ئەڤ جۆرە دەستهەلاتدارە ب مار هاتینە قەلەمدان. ب جڤاکى ڤەددەن و دمەترسیدارن. هۆکارن بۆ پاشکەفتنا ئەڤە یا دیرە ژ وێ یا هندەک پارت و بزاڤ بۆ خۆ ب کاردئینن و کریە دەستور بۆ خاپاندن و سەردابرنا مللەتێ خۆ ب ئارمانجا ب هێزکرنا پێکەهێ خۆ یێ حزبى و زێدەکرنا دەستهەلاتا خۆ. ئەڤە دەمەکیدا کو پەردەپۆشیێ ل سەر هندەک گوتنێن خودى دکەن کو فەرمانا کرنا باشیێ و خولادان ژ خرابیى و نیفاقى و گەندەلیێ. ڤیجا ژبۆ بجهئینانا ئەحکامێن ئیسلامێ، پێدڤى ب دروستکرنا دەولەتێیە. ب ڤى رەنگى خویا دبیت ئیسلام پەیامەکا مرۆڤایەتیە هاتیە فرێکرن ژبۆ پاراستنا ژیانەکا بەختەوەر و ئاڤاکرنا جڤاکەکێ پێشکەفتى و دەولەتەکا ئێکگرتى.
(گووتار دەربڕینا بۆچوونا نڤیسکارانە، نەیا سایت و گووتارنامەیا رۆژئارتیکڵ)