سەرۆک بارزانی ئێک ژ وان کەسایەتی و سەرکردە و کاریزمایانە کو سەنگ، قەدر، قیمەتەك مەزن و رێزەکا تایبەت لێ دهێتە گرتن. چ ل نافخوەیا کوردستانێ و عێراقێ یان وەلاتێن جیران، ئەورۆپی، کەنداڤی، ئەمریکا و جیهانێ. واتە سەرۆک بارزانی ئێک ژ وان سەرکردە و کارەئەکتەرێن سەرەکیە د ڕۆژهەلاتا ناڤەراستدا و ڕۆلەکێ تایبەت د چارەسەرکرنا کێشەیاندا. هەلبەت سەرۆک بارزانی ب کەسەکێ ژیرمەند، چالاک و ئاشتخواز دهێتە ناسین کو دگەل دانوستاندنێن ئاشتیانەیه. رێزدار (مەسعود بارزانی) ب مەرجعێ کوردان و ب مەرجعێ سیاسیێ کوردان دهێتە نیاسین و پێناسەکرن. سەرەدانا دوو ڕۆژی یا سەرۆک بارزانی بۆ باشوورێ عێراقێ ل بەغدا و نەجەف و ئەو کومبوونێن دگەل سەرۆک وەزیرێن عێراقێ، سەرۆک پەرلەمانێ عێراقێ، سەرۆک پارتیێن عێراقی و کەسایەتیێن عێراقێ کری، ئەڤ سەرەدان ب خۆ پەیامن بۆ نافخۆ و دەرڤە. چونکی بارزانی بەری ریفراندۆمێ گۆتبوو: (ئەنجامدانا ریفراندۆمێ واتا هندێ نادەت کو رۆژا دیڤدا سەربەخۆیێ ڕابگەهینن، بەلکو دێ چینە دانوستاندنان دگەل حکومەتا عێراقێ).
هەلبەت بۆ هەر دانوستاندنەکێ دڤێت بارودۆخ و کاودان د ئاسایی بن دگەل عێراقێ. بەرە بەرە دانوستاندنێن ژێکجودابوون ژ عێراقێ و سەربەخۆیێ دێ هێنە ئەنجامدان ل دیڤ دەمی. هەلبەت ریفراندۆم کارتەکا بهێزە ددەستێ کوردستانا باشوور و سەرۆک بارزانیدا. پێگیرنەبوونا عێراقێ ب دەستووری ژی کارتەکا دنە ددەستێ کورداندا. هەر پێگیرنەبوونا عێراقێ ب دەستووری ریفراندۆم بوو دەرئەنجام و ب رێژا ۹۳ دەنگ ب بەلێ هاتە دان. پرسا ریفراندۆمێ پرسەکا ڤەکری دمینت و مایە، مەحالە سەرۆک بارزانی دەستبەرداری ریفراندۆم و ئەنجامێن وێ ببیت. بارزانی دبێژیت: (پەشێمانبوون ژ سەرخوەبوونێ خەیالە). خەبات و تێکوشینا سەد ساڵان و ب سەد هزاران شەهید و بریندار داینە ل پێناڤ سەربەخۆ بن و ل ژێر ئالایێ دەولەتبوونێ ژین و ژیارا خوە دەربازبکین.
بابەتێ سەرەدانێ و پرسا بابەتێ ریفراندۆمێ دوو بابەتێن ژێک جودا و جێوازن. بابەتێ سەرەدانا سەرۆک بارزانی بۆ بەغدایێ ژبۆ دەستڤەئینان و دەستەبەرکرنا مافێن دەستووریێن خەلکێ کوردستانێ یە، ئاسایکرنا ناڤچەیێن ڤەقەتیاییە، ڤەگەراندنا خەلکێن کوردێن ناڤچەیێن ڤەقەتیاییە بۆ جهێن وان و پشکا هەرێمێ یە د بودجەییدا. هەروەسا ڤەکرنا هندەک گرێک و چارەکرنا وان کێشانە یێن دناڤبەرا حکومەتا هەرێمێ و بەغدایێ، پێگریکرنا دەستووریە. لێ ریفراندۆم ژ ئەنجامێ نەپێگیریا عێراقێ ب دەستووری هاتە کرن و چەندین خالێن دەستووری بنپێکرن. سەرۆک بارزانی گۆتیە ریفراندۆم پەیام و دەنگێ ئاشتیانەیێ گەلێ کوردستانێ یە بۆ عێراقێ و وەلاتێن جیهانێ. کرنا ریفراندۆمێ و ئەنجام و رێژەکا هەری زۆر دەنگان ب بەلێ دا. ئەڤ کارتەکا تاپۆکرییە د بەریکێ دانە. ل دەمێ پێدڤیاتیێ کارتەکا فشار و بەلگەیەکێ بەردەستە. ئەکید ریفراندۆم دێ سەرگریت چ ل دەمەک نزیک یان دوور.
سەرەدانا سەرۆک بارزانی و شاندێ دگەلدا بۆ بەغدا و نەجەف و پێشوازیکرنەکا گەرم لێ هاتە کرن و ب رێز ڤە. هەلبەت ڤێ سەدەدانێ دەنگڤەدانەکا مەزن هەبوو ل نافخوە و دەرڤە. ل دەمەک نزیک ژی دێ کریار و کارڤەدانێن ڤێ سەرەدانێ دیار و خویا بن. هەلوەشاندنا سەرجەم وان بریارێن ل دژی کوردسانێ هاتینە دان د کابینا بووری یا حکومەتا عێراقێدا، بنەجهکرنا پشکا کوردستانێ د بوجەییدا، رێکەڤتن ل سەر نەفتێ و هێمنکرن و ئاسایکرنا ناڤچەیێن ڤەقەتیایی ژ کوردستانێ. هەروەسا ڤەگەراندنا کوردان ب شێوەیەکێ سەربڵندانە بۆ ناڤچەیێن وان. ل سەر چەندین بابەت و تەوەرێن دی دانوستاندن هاتنە کرن و ئەنجام دان. ئاماژە و کار دنها دا ژی ب هندەک ڤان خالان هاتیە کرن. سەرەدانا بارزانی بۆ بەغدا و نەجەف جهێ دلخوەشیا زۆربەیا خەلکێن کوردستانێ و عێراقێ و خەلکێ جادەیێ بوون. هەروەسا ب سەرەدانەکا گرنک، دیرۆکی و بەرهەمدار دهێتە وەسف کرن. دهێتە چاڤەرێکرن پەیوەندیێن باش هەبن ناڤبەینا هەرێم و بەغدایێ. هەر سەرکردە و سەرۆکەکێ ب گوتن و دروشمەکێ پەسن و ستایشا سەرۆک بارزانی کر و ب (سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ) دا ناسین.
هندەک ژ وان گوتنان “مە پێشوازی ل سەرکردە و کەسایەتیەکێ مەزن کرییە، کو جهێ رێز و حورمەتا هەمی لایەکییە”، هەروەسا “سەرۆک بارزانی سەرکردێ ئازادکرنا عێراقێ، ئاڤاکەرێ دیموکرسیێ یە ل عێراقێ، ئەندازیارێ ئاڤاکرنا عێراقێ، پەیوەندیێن عێراقێ و ناڤچەیی و نێڤدەولەتییە” و “ستایشا رۆلێ سەرۆک بارزانی کر د پرۆسا سیاسی ل عێراقێ و ناڤچەیێ دا. هەر جهەکێ سەرۆک بارزانی بچیتێ، خێر و بەرەکەت ژی دچیتێ” و “سەرەدانا سەرۆک بۆ بەغدا ب گرنگ و ڕاماندار ب هەمی لایان ڤە وەسف دکر” و “سەرەدانا سەرۆک بارزانی بۆ ب دەستپێکا خێرێ بۆ پروسا سیاسی ل قەلەم د دا” و “ب سەرەدانەکا دیرۆکی و گرنک وەسف دکر” …هتد. سەرۆک بارزانی کلیلا چارەسەرکرنا کێشەیێن ناڤبەینا هەولێرێ و بەغدایێ یە. مینا د دەمێ بووری دا چەندین جارا سەرەدانا بەغدا کرییە ئەو کێشە و ئالوزی چارەکرینە. سەبارەت سەرەدانا سەرۆک بارزانی تشتەک ئاساییە، هندەک کەس و لایەن ل دژ راوەستن و ب سەرەدانەکا گرنگ نەزانن و نەبینن. چونکی هەر ئەو بوون خەنجەرا ژەهرکری ل برایێن خۆ داین، ئەو بوون بودجە بڕی، رێکەڤتنێن ژێر ب ژێر دژی هەرێمێ و خەلکێ کوردستانێ ئیمزا کرین، ئەو بوون غیانەت و داخوازا بودجە برینێ کری، ئەو بوون دەنگ ب هندە پرۆژان داین ل دژی داخوازیێن کوردان، هەر ئەو بوون دگۆتن دڤێت بکەر و پیشەنگێن ریفراندۆمێ بهێنە دادگەهکرن، ئەو بوون خەلک و پێشمەرگە ب کۆشتن داین، شەهید کرین و بریندار کرین ب دەستێ حەشدێ و هێزێن عێراقی و بووینە رێکخۆشکەرێن دوژمنی… هتد.
- (موعيد) ل زانکۆیا زاخۆ
(گووتار دەربڕینا بۆچوونا نڤیسکارانە نەیا سایت و گووتارنامەیا رۆژئارتیکڵ)