پشتی چەندین سالێن شەڕ و ئالۆزییان، ل سالا (۲۰۱۲)ێ پرۆسەیا ئاشتیێ دناڤبەرا تورکیا و پەکەکێ و ب ناڤبژیکاریا حکومەتا هەرێما کوردستانێ ژ دایک بوو. شاندەک ژ پەڕلەمانتارێن هەدەپێ ژبۆ گفتوگۆکرنێ دناڤبەرا تورکیا و پەکەکێ پێکهات و سەرەدانا (عەبدوللا ئۆجەلان) رێبەرێ بەندکریێ پەکەکێ ل ئیمرالیێ کرن. و چەندین جاران ئەڤ شاندە سەرەدانا قەندیلێ کرن و نامەیا ئۆجەلانی گەهاندنە وان. رەوش هێدی هێدی بەرەڤ باشیێ درۆیشت هیڤیەک ل جەم کوردان دروست ببوو. لێ پشتی هەلبژاردێن (۷)ی خزیرانێ، ئالۆزی دناڤبەرا ئاکەپێ و هەدەپێ و پەکەکێ دروست بوو. دووێ سەروبەندێ تەقینەک ل ناوچەیا (پرسوس) سروچی سەر ب باژێڕی رحایێ ل باکوورێ کوردستانێ رویدا و حکومەتا تورکیێ پەکەکە ب ئەگەرێ وێ تەقینێ تۆمەتبار کر. ل دویڤدا سووپایێ تورکیا ئۆپراسیۆنەکا بەرفرەهـ بۆ سەر بارەگەهێن پەکەکێ ل ناوچەیێن سنوریێن باکوور و باشوورێ کوردستانێ و بنارێ قەندیلێ ئەنجامدا. ئەڤەژی ب پێنگاڤا ئێکێ یێ دووبارە دەستپێکرنا شەڕی دهێتە دانان. د نهادا تورکیا بۆ قۆناغا داهاتوویا خوە پێدڤی ب ڤەگەڕاندنا سەقامگیریێ هەیە، پێخەمەت بهێزبوونا ئابوریا وی وەلاتی و رێگریکرن ژ دەستوەردانا زێدەتر و کاودانێن نافخۆییا وی وەلاتیدا کو رەوشا ئاوارتەیا تورکیا، کاودانێن وەلاتی و پرسا چارەسەری و پرۆسەیا ئاشتیێ شێواندییە. ب تایبەت کو د نهادا تورکیێ پێدڤی ب وێ یەکێ هەیە کو رۆلێ وی د ئێکلاییکرنا کێشەیێن سووریێ بهێزتر بیت؛ چونکی رێککەفتن ل سەر دروستکرنا دەڤەرا ئارام ل سوریێ، ئاماژەیەکا بهێزە بۆ ئێکگرتنا سیاسەت و بەرژەوەندیێن تورکیا و ئەمریکایێ.
نێچیرڤان بارزانی سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ کو ب دروستکەرێ پرۆسەیا ئاشتیێ دناڤبەرا دەولەتا تورکیێ و پەکەکێ دهێتە ناسین، دنهادا دشێت ب رەنگەکێ دن لێ ب هەمان ئارمانج بزاڤێن خوە بۆ وێ مەبەستێ بئێخیتە کار. پرسا ئاشتیێ ل باکوورێ کوردستانێ و تورکیا شاندەکێ هەدەپێ ب سەرۆکایەتیا هەڤسەرۆکێ وێ پارتێ گەهاندە هەولێرێ. ل دووەم رۆژا سەرەدانا خوەدا بۆ هەولێرێ سەزای تەمەللی هەڤسەرۆکێ هەدەپێ و شاندێ دگەلدا ژ ئالیێ نێچیرڤان بارزانی سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ ڤە هاتنە پێشوازیکرن. نێچیرڤان بارزانی راگەهاند: “نها دەمێ ئاشتیێ یە ل تورکیا و پێدڤییە پرسا کوردی ب رێیێن ئاشتیانە بھێتە چارەکرن، ژبەرکو شەڕ چ کێشەیان چارەناکەت و نابیت چ دەلیڤەیێن ئاشتیێ ل تورکیا بھێن ژ دەست دان.” نێچیرڤان بارزانی دۆپاتی ل بزاڤێن خوە یێن دەستپێکرن و سەرخستنا پرۆسەیا ئاشتییێ ل تورکیا کر و راگەھاند: “ھەر چ یا پێدڤی بۆ دەستپێکرنا پێڤاژۆیا ئاشتییێ ئەو یێ بەرھەڤە.” ھەڤدەم شاندا ھەدەپێ، پیرۆزباھییا دەستبکاربوونێ ل سەرۆک نێچیرڤان بارزانی کر و ھیڤیا سەرکەفتنێ بۆ خواست و سوپاسییا بزاڤێن وی یێن بەردەوام یێن نھا و بەرییا نھا بۆ سەرخستنا ئاشتییێ کر و راگەھاند: “گەلێ کورد خوازیارێ چارەسەرییا ئاشتیانەیە ل تورکیا.”
پشتی ئەڤان بزاڤان پرسیارەک دهێتە ئازراندن؛ ئەرێ قۆناغەکا نوی یا پرۆسەیا ئاشتیێ دێ دەست پێکەت؟ ب دیتنا گەلەک ژ چاڤدێرێن سیاسی ل هەمی دەماندا چارەسەری هەیە، ئەگەر خواستا هەردوو ئالیان ل سەر هەبیت. مەهمەت ڤۆڕال سەرۆکێ دەزگەهێ دیجلە بۆ ڤەکۆلینێن جڤاکی، د چاڤپێکەفتنەکێ دگەل بەشێ تورکیێ ئاژانسا DW یێ ئەلمانی ئاماژە بۆ وێ یەکێ کر کو د نهادا ژ ئالیێ تورکیێ ڤە نەرمی نواندنەک هەیە، و چەند ئاماژەیەک هەنە ژبۆ دەستپێکرنا گفتوگۆیان، ڤۆڕال راگەهاند “جڤاک ماندی بوویە. مرۆڤێن ل ڤێرە دژین ماندی بوون، رێژەیەکا زۆر ژ خوینێ هاتیە رێژتن، بلا خەبات و تێگۆشانا سیاسی بهێتە ئەنجامدان. لێ پێدڤیە بێی چەک بیت.” ب دیتنا مە رەوش هەر چاوابیت لێ دنهادا گرنگە قۆناغەکا نوی ژ پرۆسەیا ئاشتیێ بهێتە دەست پێکرن.
(گووتار دەربڕینا بۆچوونا نڤیسکارانە، نەیا سایت و گووتارنامەیا رۆژئارتیکڵ)