خواندن و زانين يەكەژ پرەنسیپێن پێگەهاندنا تاكەكەس و جڤاكان. لەوما زۆر گرنگى پێ دهێتە دان و جڤاك ب ئاستێ زانينێ پێشكەفتنێ د هەمی بوارێن ژيانێدا بدەستێخیت. ل تەڤايا جيهانێ حكومەت هەر ل باخچێ زارۆکان ل دويڤ حەزو ئارازويێن وان دچیت و ب خواندى پێدگەهينیت تا دبيتە چرايەكێ گەش و مللەت مفاى ژێ دبينت. وەك دئاينێ ئیسلامێ ژیدا پێغمبەر محمد (س) يەكەم پەيڤ ب (إقرأ) پەيام بۆ هاتیە. لێ ئەم وەكو مللەتێ كورد ل دويڤ جيهانێ ناچين بۆ زانست و ئاينی ژی! ب گووتن و كريار بۆ وەرگرتنێ ل هەر جهەكێ حكومى يەكەم تشت باوەرنامە پيتڤى يە. لێ يا سەير ئەوە کو د ديرۆكێدا و تا نها پتریا سەركردە مە و رێبەرێن مە دبێ باوەرنامەنە! ل مزگەفتان ژی پتريا گووتارخوینێن مە بێ باورنامەیێن زانستی بوون و گووتار دخواندن بێ كێشە. لێ ئەگەر گووتاربێژ پشتەڤانێ دەستهەلاتێ نەبيت ب بهانەيا كو باورنامەیا ئاينی نینە ژ كارێ مزگەفتێ دوير تێخن! د چوار سالێن بوریدا كو وەزيرێ پەروەردێ و ئەوقافێ يەك كەس بوو! نە بۆ پەروەردێ تشتەک كر و نە بۆ ئەوقافێ. سەختترين سالێن خواندنێ بوون و پرسيارێن قوتابيان د قورس بوون و ئەنجامێن كێم ئينان. لێ تشتێ وەزيرێ پەروەدێ كرى تاقيكرنێن قوتابيان كرنە د مەها رەمەزانا پيرۆزدا.
گەلۆ ئەم مللەتەكێ مسلمانين، بۆچی تاقيکرنێن داويا سالێ یێن قوتابیێن بنەرەت و ئامادەیی دكەنە مەها رەمەزانێ دا، و قوتابيابیێن ويزارى دجەژنێ ژیدا تاقيكرنان دێ ئەنجامدەن! ب برسى و تێهناتى. ب چ ئاواى دێ خوينن، ب چ رەنگ دێ پلێن بەرز ئينن و حەز ژ خواندنێ كەن؟ پێویستە زانايێن ئايینى فەتوایێ بدەن كو رۆژى خارن بۆ قوتابيان دتاقيكرناندا دروستە و ئەگەر گونەهەک ژی هەبیت بۆ سيستەم و پلانا پەروەردێ یە. ژبەرکو هەمى دەما پسپۆرێن ساخللەمیێ دبێژن قوتابى دڤێت بەرى خواندنێ خوارنەك تەندروست بخۆت و زۆر ئاڤێ ژی ڤەخۆت! هەرچەندە ئەم دبینین هندەک کەس د مەها رەمەزانێدا دبێژن مێشك ب برساتی سافیترە! ئەڤجا ئەوژی ل بەر بەرزەکر و نزانین كیژ راستە؟! ئەڤجا ئەگەر هوين باوەرنامێ بۆ دامەزراندنێ دكەنە پلا يەكەمين، پێتڤيە سيستەمێ خواندنێ ژی يەكەمين بيت و چاڤدێریا خويندكارا بێتە کرن. ژبەرکو ئەگەر ب ڤى رەنگى بیت، باورنامەیێن كێم و پلێن كێم دێ هەر هەبن و ئێدی کەس ل کۆلیژان ناهێنە وەرگرتن. گەلۆ ئەڤە چ سيستەمە هوين پەيرەو دكەن، كا زانين و كا خواندن؟ ب بۆچوونا من دەرگەهين خويندگەهان بهێنە گرتن باشترە ژ کو ئەڤ شەڕێ دەروونى دگەل قوتابيان بێتەكرن، و وەکی مە دیتی د چەند سالێن دوماهیێدا زۆر گەنجان جانێ خۆ كريە قوربان ژ بەر ڤێ دكتاتۆريا دگەلدا دهێتە كرن.
(گووتار دەربڕینا بۆچوونا نڤیسکارانە، نەیا سایت و گووتارنامەیا رۆژئارتیکڵ)