سەلاحەددین ده‌میرتاش (سەلۆ جان)

سەلۆ جان، ناڤێ نازدار يێ گه‌نجان لێكری. سلحەددین، ناڤێ ل سه‌ر ده‌ڤێ خه‌لکێ هـه‌ژار (سەلاحەددین دەمیرتاش) ناڤێ فه‌رمی ئيدينتيته‌يی. د هه‌لبژارتنا دا جيهانا رۆژئاڤا پاشناڤێ ئۆبامايێ كوردا لێ كربوون. كه‌سه‌كێ (كارێزما) شيا د ده‌مه‌كێ كورت دا ببيته‌ كه‌سه‌ك نه ‌ته‌نێ دناڤ خه‌لكێ خوه‌ دا، هه‌تتا يێ تورك و پێكهاته‌يێن دی يێن توركيێ دا، وه‌كه‌ كه‌سايه‌تيه‌ك ل سه‌ر ئاستێ جيهـانێ بێته‌ ناسكرن. د سالێن چووييدا دليستا ١٠٠ كه‌سايه‌تيێن به‌رنياس د جيهانێدا جھێ خوە کربوو. ساده‌يی و رحك سڤكی يا كه‌سێن مينا سەلۆ جان، ئه‌وه‌ كوره‌ رێنجبه‌ر و هـه‌ژار بوويه‌. هـه‌می خوه‌شی و ده‌رده‌سه‌ريا ب خه‌لكێ خوه‌رابوونه‌. د خوه‌پێشانداناندا د رێزا پێشين جهـ گرتنه ب گازا رۆندكرێژ چاڤێن وی شووشتنه‌ د هه‌ڤركيا هـه‌لبژارتنان دا ركابه‌رێن خوه‌ وه‌كی ديكلێ ده‌نگ لێكه‌تی كرنه‌. ل دوورپێچا (كوبانێ)دا رۆندكێن ب كه‌سه‌ر ئه‌و ئاخا پيرۆز ئاڤدانه‌. درۆژيێن ره‌مه‌زانێدا دگه‌ل وان سۆفيێن خوەش باوه‌ر ب هـه‌‌می ساده‌ييا خوه‌ ل كێله‌كا وان رونشتييه‌، يێ بڤێت ديرۆك هـه‌ڤال بيت پێرا دڤێت چێكريێ بوويه‌را بيت، نه‌كو وه‌كو گه‌له‌ك ئه‌زبه‌نيا ب سه‌د ره‌نگا و سيناريۆيا كا چاوا بوويه‌را بۆ چێكه‌ن ب خورتی بكه‌نه‌ ئه‌كيلۆس قاره‌مانێ سپارتا و روخێنه‌رێ تروی (طروادة).

پرانيا كه‌سێن رۆماننڤيس، شاعر و سياسه‌تمه‌دار مێژوويه‌كا پر رومه‌ت ل دوڤ خوه‌ هـێلابن. ئه‌و كه‌س بوونه‌ يێن ب ته‌خا هـه‌ژارا ژيانه‌، د دلێ  جڤاكا خوه‌ دا بوونه‌، هه‌ر رۆژ ب ده‌هـان بوويه‌رێن نه‌ چاڤه‌رێ كری د دل و مێشكێ خوه‌دا تۆماركرنه‌. به‌روڤاژيا كه‌سێن د شه‌ڤه‌ك و رۆژه‌كێدا خوه‌ د كورسيكا ده‌ستهـه‌لاتێ دا ديتنه‌، دووری جڤاك و خه‌م و ژانێن خه‌لكێ خوه‌ بوونه‌ وه‌كی خانما ل ئه‌مريكا روونشتی يه‌ د خيالا وێ يه‌كێدا كو كوردستانێ ٢٤ ده‌مژمێرا كه‌هره‌ب هه‌يه‌، يا ژ خه‌لكی زێده‌ دكه‌ت د فرۆشنه‌ ده‌وروبه‌را. ب هۆشمه‌نديا خێزانا لويسێ شازدێ ده‌ما ژ برسا خه‌لكی خوه‌پيشاندان دكرن، پسيار دكر بۆچی خه‌لكێ نه‌رازیە، گوتنێ خه‌لكێ برسيه‌ نان نينه‌، وی ژی گووت چما پسكيتا ناخۆن؟! (دانا سميت) دبێژيت شانسێ پارچێن دی يێن كوردستانێ باشتره‌ كو سه‌ركردێن خودان شيان تێدا په‌یدا ببن. ژ به‌ر ده‌وله‌ت شيايه‌ خوه‌ ل سه‌ر لنگا بگريت، وان شێخ و ده‌ره‌به‌گ و ئاغا ژ ناڤ ببه‌ت، سه‌ركردێن ل ناڤ په‌يدا ببن دێ كوره‌ هـه‌ژار بن، لاييقی جڤاكا خوه‌بن. لێ باشوورێ كوردستانێ ئه‌و ده‌رفه‌ت چێنه‌ببوو‌ ئه‌و‌ ئێك پێك بێت، به‌رده‌وام عيراق ل كۆده‌تايێن له‌شكه‌ری را ده‌رباس بوويه زوو زوو خوه‌ ل سه‌ر لنگا نه‌گرتيه‌. ڤالاتی ل كوردستانێ هـه‌بوو وان ده‌ردورا شيانه‌ وه‌ك بنه‌مال ده‌ستهـه‌لاتا خوه‌ ب پارێزن. د ده‌ما سەدام دا وان ژی مل بۆ وێ ئێكێ ڤه‌نابوو نيڤ شكه‌ستی ما، شه‌رێ ئيرانێ بوو رێگر.

سياسه‌ت و رێڤه‌به‌ری ژی هـونه‌ره‌، ئه‌گه‌ر مرۆڤی ئه‌ڤ به‌هـره‌ نه‌بن دێ وه‌كی رتل گرێ به‌ر رستێ بيت، خه‌لك يێ ل دوله‌كێ ئه‌و ل ئێكا دی. هه‌ر رۆژ ئاوازه‌كێ دژه‌نن. سه‌ره‌دانا سەلۆ جان بۆ زيندانا ئيمرالی نك مامۆستايێ خوه‌، ئۆجه‌لان گووتبوويێ، تۆ ياريكه‌ره‌كێ باشی، به‌س تۆ خوه‌ گه‌له‌‌ك دوه‌ستينی، (دروخبا) وه‌ك نموونه‌ بخوه‌ وه‌رگره‌ ياريزانه‌كێ هـشياره ‌خوه‌ گه‌له‌ك هـيلاك  ناكه‌ت، د زانيت ل كيژ ده‌رفه‌تان دا ول كيژ جهـی دێ گۆلێ كه‌ت. د ده‌ما هـه‌لبژارتنا دا سەلۆ جان، ركابه‌رێ هـه‌ری خورت بوو به‌رامبه‌ر ئه‌ردۆگان. به‌شه‌ك ژ جه‌ماوه‌رێ (م. هـ. پ و ج. هـ. پ) دگووتن خوه‌زی مه‌ژی سه‌رۆكه‌كێ وه‌سا هـه‌با دا مه‌ ژ دل و جان  پشته‌ڤانی لێ كربا. ئێك ژ تايبه‌مه‌نديا كه‌سێن سه‌ركردێن بليمه‌ت ئه‌وه‌ دوژمن ژی رێزێ لێ بگريت ميناك (سەلاحەددینێ ئه‌يوبی و ناپليۆن). سەلۆ جان شيا باش ئارمانجا خوه‌ بگريته‌ ده‌ست ده‌نگێن (د. ت. پ) ژ رێژه‌يا ٥- به‌ره‌ڤ (٧ و ٨)تان د ده‌ما سەلۆ جان ده‌رباسی ١٣ كرن، وه‌سا ب شاره‌زايی و هـۆستاتی كارێ خوه‌ دكر. ده‌ردورا ئه‌ردۆگان دگووتن ئه‌و تيمێ خزمه‌تا هـه‌لبژارتنا ژ بۆ ئۆباما دكرن هـه‌مان تيمه‌ كارێ سەلۆ جان ژی برێڤه‌ دبه‌ن، چه‌ند جار داخوازا روبروو بوونه‌كا (ت ڤ)ێ ل ئه‌ردۆگان دكر، لێ ئه‌و ئێك‌ قه‌بوول نه‌كر.


سه‌ره‌دانا سەلۆ جان بۆ ئه‌مريكا.. نامۆ عه‌بدولا بۆ رووداوێ ڤه‌دگوهازت. د گووت بۆ جارا ئێكێ يه‌ خه‌لك ب ڤی ره‌نگی خرڤه‌ ببن بۆ سياسيه‌كێ كورد. د بوارێ دبلۆماسيدا كه‌سه‌ك ژخوه‌ باوه‌ر وهـشيار، پييه‌ك وی ل رووسيا، جار ل ئه‌و‌رۆپا جار ژی ل ئه‌مريكا، ل باشوور ژی زوو زوو خوەيا دكر. ب رێ یا كه‌نالێن (ت ڤ)يان و مێتينگێن هـه‌لبژارتنا، داخويانيين وی يێن دپه‌رله‌مانيدا، جهه‌ك باش د دلێ خه‌لكێدا چێكر. سەلۆ جان گووت جاره‌كێ ئه‌ز ل ئسه‌تنبۆل سياری ته‌كسيه‌كێ بووم ده‌ركه‌ت ئێكێ مه‌هه‌په‌يی كه‌يفا خوه‌ گه‌له‌ك ب من ئينا، كرێ يا خوه‌ژی رانه‌كر، گووت ژبه‌ر وێره‌كی و لێهاتييا ته‌ ل سه‌ر شاشێن (ت. ڤ)يا ب ته‌ داخبارم. يێن مه‌ ئه‌گه‌ر تۆ ڤێ ئيمپراتۆريا مه‌ديايی ژوان دور راگری، نه‌ ب ميراسی ل عه‌رشێ ده‌ستهـه‌لاتێ رونشتبن، ئه‌و و شه‌رێ ژيانێ به‌رهـنگاری هـه‌ڤ ببن، دێ بينين كا چ مێرچاك و چه‌له‌نگن. وه‌كی ئه‌حمه‌دێ مه‌ گووتی. مه‌زناتيا مالا خوه‌ ژی پێ چێ نابيت.

دياره‌ ل سه‌رانسه‌ری جيهـانێ ئه‌ڤرۆ كه‌سێن گه‌نج به‌ره‌ڤ ده‌ستهـه‌لاتێ دچن، هـه‌موو رێخستن و ته‌ڤگه‌رێن هـه‌يی گه‌نجێن هـشيار و خودان به‌هـره‌ دناڤدا هـه‌نه‌، لێ ئه‌و كه‌ڤنه‌شۆپی يه‌ رێ نه‌دايه‌ ئه‌و گه‌نج وان قۆناغان د ده‌مه‌ك كورت دا ببرن و ده‌رباسی رێڤه‌به‌ريێ ببن. دياره‌ ته‌ڤگه‌را باكوور هـێشتا گرێدايی وان پره‌نسيپانه‌ يێن دگووتن مه ‌(ب گه‌نجاتی ده‌ستپێكر دێ ب گه‌نجاتی ب داوی ئێنين). ئه‌گه‌ر‌ نە، سياسه‌تمه‌دارێن وه‌كی ئه‌حمه‌د تورك، سه‌ليم ساداك و خه‌تيب ديجله‌  هـه‌بوون د كۆنگره‌يه‌كێ (د ت پ) دا په‌يامنێرێ گه‌ر شاش نه‌بم سكای نيۆز بوو ڤه‌دگوهـازت، به‌حسا په‌ياما ئۆجه‌لان دكر د زيندانێدا بوو كۆنگرێ گووتيه‌ ئه‌گه‌ر حكومه‌ت پێڤاژويا ئاشتييێ ب جدی نه‌گريته‌ ده‌ست د(د ت پ)دا گه‌نج هـه‌نه‌ دێ هـێن داويێ پێ ئینن و گوهـداريا من ژی ناكه‌ن، هـه‌ر چه‌نده‌ د كۆنگره‌يێدا نوره‌دينێ برايێ وی ببوو رێڤه‌به‌رێ پارتيێ. ئه‌و ل رێكخراوا مافێن مرۆڤان يا سه‌ر ب ئامه‌دێ ڤه‌بوو، لێ ژبه‌ر چه‌ند ئه‌گه‌ره‌كا له‌شكه‌ری نه‌كريه‌، چه‌نده‌كێ خستن زيندانێ پاشی پشتی ده‌ركه‌ت روو وه‌رگێرا ناڤ ته‌ڤكه‌رێ و يێ به‌رده‌وامه‌. سلحە‌ددين نه‌ته‌نێ سياسه‌تمه‌داره‌ ب ده‌نگ و موزيكا خوه‌ ژی هـندێ دی خوه‌ ژ گه‌نجا را نێزيك كر، پشتی زيندانیكرنێ نڤيسكاره‌كێ هـه‌ری ژێهـاتيه، د زيندانێدا هـه‌می ده‌مێ خوه‌ ژ خويندنێ ڤه‌ ده‌رباس كرييه، په‌رتووكا (سه‌حه‌ر)يا ب چه‌ند چێروكا پێك دهـات، د رێزا دووێدا ل سه‌رانسه‌ری توركيێ جهـ گرتبوو هاتبوو فرۆتن و خوينده‌ڤانێن خوه‌ هـه‌بوون، هه‌ر وه‌سا هـاتيه‌ ‌وه‌رگه‌راندن بۆ چه‌ند زمانا، ل فه‌ره‌نسا خه‌لاته‌ك باش ب ده‌ستڤەئينا.


وه‌سا د بينن ئه‌ڤ تايبه‌تمه‌ندييا كه‌سايه‌تيا (سەلۆ جان) پتر ژ په‌رتووكا (هـونه‌رێ سه‌رۆکاتيێ ) يا (ئۆجه‌لان) گرتيه، ‌كا تايبه‌تمه‌ندييا سه‌رۆكاتی ب چ ره‌نگ بيت، يا ئه‌ز دخوازم بێژم، ئه‌و تيۆريا ئۆجه‌لان ئافراندی دبوارێ هـۆشمه‌ندی و نه‌خشاندنا وێنه‌يێ پێشه‌رۆژێدا، كا ژيانه‌ك، رێڤه‌به‌ريه‌ك، كه‌سايه‌تيه‌ك ب چ ره‌نگێ، كه‌س هه‌نه‌ دخوازن د ڤی بواريدا هه‌سپێن خوه‌ جۆش ده‌ن، ئايا ئه‌و پار دبه‌ر(سەلۆ جان) ژی كه‌تيه‌ يا ئۆجه‌لان د خوازيت؟ ئه‌وە كورد خوه‌ ژبۆ رێڤه‌به‌ريا رۆژهـه‌لاتا ناڤين ئاماده‌كه‌ن، ئالايێ كۆنفيدراليه‌تا ده‌موكراتيك د جه‌رگێ رۆژهـه‌لاتا ناڤين بچقينن. ئه‌ڤ تايبه‌تمه‌ندييه‌ وه‌ك فه‌لسه‌فا تۆله‌رانسێ ل زه‌رده‌شتێ كال تا رۆژا مه‌يا ئه‌ڤرۆ به‌رده‌و‌امه‌. ميناكا ڤێ يه‌كێ دكه‌سايه‌تيا سەلاحەددینێ ئه‌يوبيدا خويا دكر، ده‌ما د به‌ر ديوارێن قودسێ راوه‌ستای، داخازا وێ يه‌كێ كو بێ شه‌ر بده‌نه‌ ده‌ست. به‌رپرسيارێن باژار ژی ب ئه‌گه‌رێ وێ يه‌كێ كو ئه‌و شوينه‌وارێن پيرۆز نه‌هێنه‌ ژناڤ برن، قه‌بوول نه‌دكر وان دزانی سه‌رله‌شكه‌رێن موسلمانێن ئه‌ره‌ب دوو دلی نه‌دكر ژ كريارێن وه‌سا، سەلاحەددینی پشتراستكرن كو ئه‌و شوينه‌وار و جهـێن پيرۆز دێ وه‌كی خوه‌ مينن. سۆزا سەلاحەددین كه‌س نینه ل‌ ئه‌ردێ بده‌ت، پرانيا پێكهاته‌يێن توركيێ (سەلۆ جان) بۆ خوه‌ وه‌ك رێڤه‌به‌ر د ديتن. هـه‌تا گه‌له‌ك نڤيسكار و رۆژنامه‌ڤان و سياسه‌تمەدار هه‌بوون دگووتن بێ شانسيا وی ئه‌وه‌ كورده. ئه‌گه‌ر نە.. نهـا ل تاج و ته‌ختێ ده‌وله‌تێ رونشتبوو توركيا ب باشترين شێوه‌ ب رێڤه‌ دبر.

ب ته‌ سه‌ربلندين (سەلۆ جان).. ريا ته‌ رۆنی بە.

(گووتار دەربڕینا بۆچوونا نڤیسکارانە، نەیا سایت و گووتارنامەیا رۆژئارتیکڵ)

Leave a Comment

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

Scroll to Top