شیرین عزەدین* هندى مە لبیرە سیاسەتمەدارێن مە پەیڤەك یا لسەر ئەزمانێ وان. ئەوژى دناڤبەرا دووکڤانا دا ((پێشکەفتنە)) و راستى ئەڤ پەیڤە گەلەك یا بسەنگ و ژ هەژى گوتنێ یە. لێ ئەرێ ژ راست ئەم درامانا ڤێ پەیڤێ دگەهین و ب درستى مە مافێ ڤێ پەیڤێ دایێ یان نە؟! چونکۆ ئاها ئەڤ چەندە دبیتە جهێ پرسیار و گۆمانێ. جارێ دا سەحکەینێ پێشکەفتن ژ ملێن کێ دخۆت و ژ کیڤە دەستپێدکەت و ژ کیڤە دهێت! بەرسڤ ژ هزرا تاکى دهێت. لێ تا ئەم تاکەکێ خودان…
زێدەتر بخوینەالسنة: 2023
بارزانی، پێشمەرگە و ئەکادیمییا سەربازی
خەلات ئالیخان* زانستێ سەربازی و ناڤەرۆکا پتریا وانە و بابەتێن تیۆری و مەشق و راهێنانێن پراکتیکی یێن ئەکادیمییا سەربازی دبێژنە مە؛ هەبوونا سووپایەکێ رێکخستی، مەشقدای و خودان سیستەم و دسپلینەکا لەشکری یا توند. دگەل بەردەستبوونا چەك و ئامیرێن سەردەمی و پێشکەفتی یێن سەربازی و هەبوونا هژمارا زۆرا سەربازان. زێدەباری پشتەڤانییا ماددی یا مەزن، مسۆگەر و بەردەوام بۆ سووپای، هۆکارێن سەرەکینە بۆ تۆمارکرنا سەرکەفتنان د بەرەیێن بەرەڤانیکرن، هێڕشبرن و شەڕاندا. لێ دیرۆکا نێزیك یا شۆرەشێن کوردی و ب تایبەتی یێن نیڤا دوویێ ژ سەدسالا…
زێدەتر بخوینەحكوومەت ل ھەوە پیرۆزبیت
باوەر مەجید* بەری چەند رۆژان ئاخفتنكەرێ ب ناڤێ حكوومەتا ھەرێما كوردستانێ (جوتار عادل) د داخویانیەكێدا یاری ب ھەست و نەستێن نشتیمانیان كر و گۆت، “ھەكە ھەر نیشتیمانیەك دەستێ ھاریكاریێ درێژبكەت بۆ حكوومەتا مە ب كوژمێ دەھ سەنتێن دۆلاری ژ كرییا كارەبێ، ئەو چەند دێ بیتە باشكرنا تۆڕا كارەبێ ل ھەرێمێ و دێ بیتە ئەگەرێ بەردەوامیا ھەبوونا كارەبێ بۆ ماوێ (24) دەمژمێران رۆژانە”. وە دیارە ئاخفتنكەری خەلەتیێن حكوومەتا خۆ ژبیركرن، كو ھەر ژ وەرگرتنا حووكمی ئەگەر حكوومەتا وی راببا ب باشكرنا تۆڕا كارەبێ ماوێ…
زێدەتر بخوینەپارتی، لقا ئێك “وەرگرتەڤە”
سلێمان ئالیخان* لقا ئێك یا پارتی دیموکراتی کوردستان، ژ ناڤی دیارە کو یەکەمین تایێ (پارتی)یە هاتییە ڤەکرن. هەتا نیڤا ساڵێن نۆتان ژ سەدساڵا دەربازبووی سنوورێ چالاکیێن وێ پارێزگەهێن دهۆك و نەینەوا بوون. لێ نوکە تنێ قەزایێن دهۆك و سێمێلن. هەڵبەت سەرباری تەسکبوونا سنوورێن وێ، لێ وەك لقەکا “دایك” دهێتە دیتن و کارتێکرنەکا کارا ل سەر لقێن دەوروبەر هەیە. هەروەسا بڕیاربدەستەکا دیارە دحکوومەتا لۆکاڵدا. واتە خودان سەنگ و گرنگییەك تایبەتە. نەك تنێ ژبەرکو ژمارەیا وێ یەکە، لێ ژبەرکو دهەژمارا لایەنگرێن کارایێن پارتیدا ژی “یەکەم”ە.…
زێدەتر بخوینەئەردهەژا مەڕەشێ و ئەنفالا هەولێرێ
سلێمان ئالیخان* رۆژا دووشەمبا دەربازبوویی بیڤەلەرزەكێ ب هێزا نێزیکی هەشت پلەیان ل گۆر پیڤەرێ (ریختەر)، ل مەڕەشا باکوورێ کوردستانێ دا. دئەنجامدا ب دەهان هزاران کەسان ل وی باژێری، دەوروبەران و ل دووری سەدان کیلۆمتران ژی ل باکوور و رۆژئاڤا کوردستانێ، تورکیا و سووریا ژیانا خوە ژ دەست دان. هژمارا برینداران ژی دەهقات مەزنترە. ئەڤە ژبلی دەربەدەربوونا ب سەدان هزاران کەسێن دی و بەردەوام هژمارا قوربانیان بلندتر ژی دبیت. جهێ سەرفەرازیێیە کو حکوومەتا کوردستانێ ژ حکوومەتێن پێشین بوو دهاوارا خەلکێ لێقەومی چووی و ب…
زێدەتر بخوینەنەیێن حووكمداریێنە
رێڤەبەرێ نڤیسینێ ئەم دژین دھەرێمەكێ لژێر دەستھەڵاتا دوو پارتان، پارتەك خۆ دبینت كو وێ قەنجیەك مەزن لسەر كوردان ھەیە و ھەكە ئەو نەبا كوردا ھەبوونا خۆ نەدبوو. پارتا دیتر ھاتیە پێكئینان لسەر شاشی و گەندەڵیا پارتا ئێكێ. ئەڤ ھەردوو پارتە بەرپرسن ژ ئەڤا نھا كورد تێدا دژین ژ ھەرفاندنا ژێرخانەیا ئابووری و جڤاكی و دەروونی ژ ئەگەرێ ھەڤركیا وان لسەر دەستھەڵاتێ. لێ ئەڤ ھەردوو پارتە نە ئەون كو ببنە دەستھەڵاتدار یان حووكمی بكەن. چونكو وان شارەزایێن دەستھەڵاتداریێ نینن و شیانا رێڤەبڕن و كارگێڕیا…
زێدەتر بخوینەگرنگی و پاراستنا ژینگەها ئەردی و ئاڤی وەك ئەرك
مووسا خالد- دهۆك ئەردێ وەڵاتێ مە یێ پڕە ژ ژێدەرێن ئاڤێ یێن باش و و پاك، بگرە ژ برك و رویبار و زێبار و جوویێن کانییان، بدرێژاهیا دەڤەرێن گوندنشین؛ بمخابنی ڤە ئەڤرۆ ژبەر ڕێڤەبرنەکا نەساخلەم، هەروەسا خەمساریەکا مەزن ل وەرزێن گەشت و سەیرانان، ژینگەهـ دهێتە پیسکرن بتایبەت ژینگەها ئاڤی. هەروەسا ژ ئەگەرێ دانانا کارخانەیێن پانزیخانە و پاڕزنینا نەفتا خام، هزارەها دۆنەمێن ئاڤا سەرئەرد و بنئەرد دهێنە پیسکرن. ئەگەر مرۆڤ کەسەکێ خەمخۆر و وەڵات ڤیایی نەبت، بزەحمەت دروست تێبگەهت کانێ ژینگەها وەڵاتێ مە چەند…
زێدەتر بخوینەپەروەردەکرنا زارۆکان و پلان و رۆلێ دەیبابان
بێوارحسێن زێباری- هەولێر دگەل هاتنا وەرز و سالا نوی یا خاندنێ، دڤێت کار و بەرنامەك تۆکمە بهێتە دانان بۆ هندێ پاشەرۆژا زارۆکی یا گەش و روون بیت و ببیتە کەسەکێ ساخلەم. ئەڤە ژی دڤێت وەکی مە گۆتی بەرنامەك بهێتە دانان ئەو ژی ل گۆرەی هند پێنگاڤان بەحس بکەین ژ وانا ژی: ئێك، ئێکەم جار بەری ئەڤ زارۆکە قەستا قوتابخانێ بکەت هەر ل رۆژا ئێکێ و هەتا داوی هاتنا پرۆسەسا خاندنێ، پێنگاڤ پێنگاڤ دگەل زارۆکێ خۆ دابیت و ئەگەر نە دێ پاش ئەنجامێن خرابتر…
زێدەتر بخوینەرامانا ناکۆکیێ و غەوارەبوونا یەکرێزیێ
سەرنڤیسکار دبێژن (میدی) باپیرێن کوردانە و سنوورێن ئیمپراتۆریا وان ژ ئەفگانستانێ تا دەریا سپی و ژ جۆرجیا تا کەنداڤێ فارسی و پشکەكا خاکا پاکستانێ ل سەر ئۆقیانووسێ هندی بوو. دیرۆکنڤیسێ یۆنانی هیرۆدۆتس دبێژیت کۆرشێ فارس کو دبیتە نەڤیێ ئەستیاگێ شاهێ میدیا ژلایێ دایکێڤە، دگەل سەرکردێن میدیا رێککەفت و نێزیکی پێنجسەد ساڵان بەری زایینێ میدیا ژناڤبرن. پاشی ئیمبراتۆریا ئەخمینی یا (فارسی) دامەزراندن. ئێدی میدی (کورد)ێن دەسەڵاتدار، بوونە کوێلەیێن کوێلەیێن خوە (فارسان). پشتی هزار و پێنجسەد ساڵان سەلاحەدینێ (کورد) دەولەتا ئەیووبی دامەزراند کو کوردستان،…
زێدەتر بخوینەساڵ نوو دبن و هیڤی هەر دکەڤنن
سەرنڤیسکار دگەل نووبوونا هەر ساڵەکێ هیڤیێن مرۆڤان ژی ل وەڵاتێن جیهانێ نوو دبن. ژبەرکو مرۆڤێ زیندی ئەوە یێ هیڤی هەبن. لەوما دبینین ل هەژارترین وەڵاتێن جیهانێ و ل وان کوژیێن کو گوهرینێن سەقای دربا خوە لێدای، کەسان هیڤیێن نوو هەنە. هەرچەندە دبیت پتریا جاران ئەو هیڤی ژ چارچۆڤەیێ بدەستڤەئینانا نانەکێ ترسی یان ئاڤەکا پاقژ بۆ ڤەخارنێ دەربازنەبن ژی. دبەرامبەردا ل وەڵاتێن خوەشحال ژی هیڤیێن مرۆڤان نوو دبن و دبدەستڤەئینانا دەستکەفتێن نوو و کەلەکەکرنا مولکێن پتردا دهێنە وێناکرن. ژخوە ل وەڵاتێن هەرە پێشکەفتی ئێدی…
زێدەتر بخوینە