جۆتیار عەبدلعەزیز- شێلادزێ*
ل هەر وەلات و مللەتەکی ئارامی بنەوش و بنەمایێ سەرکەڤتن و پارێزیا وی وەلاتی یە. هەر چەند ئەڤ ئارامییە هەبوونا وێ هەبیت، دێ پتر ئەو وەلات پێشکەڤت. هەم ژ ئالیێ سیاسی و هەم ژ ئالیێ ئابووری و جڤاکیڤە. لەوما ئەگەر بەرێخودانەکێ بۆ وارێ خوە بکەین، دێ بینین ئەم یێن د مەترسیەکا مەزن دا، کو چەقێن ڤێ مەترسیێ ب دوو ئاراستا درێژ دبن. مەترسیا ئێکێ نەمانا ئارامیێ یە ل ئامێدیێ ب گشتی، ژبەر بۆردوومانێن بەردەوام یێن فرۆکێن شەڕی یێن تورکیا. ب تایبەت ل جهێن شاخاوی و گوند و نهالێن ڤێ دەڤەرێ، کو زۆربەیا خەلکی نەشێن بچنە ناڤا گوندێن خوە بۆ گەشت و رابواردنێ. ئێدی ترسەک مەزن ل جەم خەلکی پەیدابویە، ژبەرکو د ڤان سالێن داوییێ دا پتر ژ 14 سڤیلێن ڤێ دەڤەرێ شەهید کەتنە. ب تایبەت ئەڤ رودانێن ڤێ داویێ ل دەڤەرێن نێروە و رێکان و دووسکی ژووریا پتر ژ 11 سڤیلێن ناوچەداریا شێلادزێ شەهید بوونە، کو ئێدی جڤاک و حکومەتا ناڤەندی و هەرێمێ ل ڤان جۆرە کارەساتا بێ دەنگی هەلبژارتیە و خۆ ب خودانێ ڤی خەلکێ نەزانییە، کوهاتینە دۆرپێچکرن و کۆنترۆل کرن ژ ئالیێ فرۆکێن تورکیاڤە، و نەشێن ب ئازادانە سەرەدانا وارگەهـ و گوندێن خوە بکەن.
مەترسیا دن ژی مەترسیا ئابووریە کو ئێک ژ فاکتەرێن ئابوور بهێز بکەڤت، هەبوونا ئارامیێ یە ژبەرکو پرانیا کۆمپانی و فاکتۆرێن کەرتێ تایبەت ل جهەک ئارام خوەجهـ دبن داکو قازانج و داهاتێ وانێ مسۆگەر بت و هیچ ئاستەنگەک نەکەڤیت رێکا وان ئەڤە ژ ئالیەکی ڤە. ژ ئالیێ دن ڤە خەلکێ ڤان دەڤەرێن چیایی ژی بارێ داراییێ وان نە گەلەک باشە. لەوما مەجبور دبن بچنە ڤان جهێن نە ئارام بۆ پەیداکرنا بژێوییا خێزانا خوە و سەرەدانا بەروبۆمێن خوە دکەن کو هن ژوان ل گوندێن خوە بەروبوم هەنە. لێ هند جاران دکەڤنە بەر پێلا تۆپبارانێن تورکیا کو شەهیدکەتنا سێ برایێن ئێک خێزان ل دەڤەرا نێروە و رێکان، کو خوەجهێن ناوچەداریا شێلادزێ بوون بەلگەیە سەر وێ. هەروەسا شەهیدکەتنا سێ سڤیلێن دن ژی کو ل ڤێ داوییێ ب مەرەما پاریەکێ ژیانێ چوبون چیایێ مەتینا، ئەوژی ب هەمان ئێش و ئازار ل بەر تۆپبارانا تورکیا کەتن و وانژی بارکر ژڤی واری. ئێدی چ واتایا ئارامیێ ل ڤی واری نەمایه و ئەم د گۆپیتکا راستگوییا خوەدا دبێژین؛ ئەم یێن د مەترسیێ دا و ئێدی چارەکرن و باشکرنا بارەدۆخی ل مە بوویە خەون و خەیال و هزرەت.
دبینم تاکە چارەسەر ئەوە کو ئێدی حکومەتا ناڤەندی وان رێکەفتنێن خوە دگەل تورکیا بهەلوەشینیت کو رێکێ ددەت ب پێشێلکرنا سەروەریا ئاخا عێراقێ و حکومەتا هەرێمێ ب خوەژی هەلویستەکی وەرگریت و ئێدی خەلک و وەلاتێ خوە نەکەتە قوربانیێن چەند بەرژەوەندیەکێن ئابووری. لەوما هەبوونا ڤێ سیاسەتا شێلی و نەروون یا هەردوو ئالیێن هەرێمێ و ناڤەند بوویە ئەگەر خەلکێ سڤیل باجا وێ ب گرانی بدەت و بەردەوامی ببنە ئارمانجێن ڤان ئێریشا. ژ ئالیێ دنڤە ژی هێزێن پارتیا کارکەرێن کوردستانێ (پ. ک. ک) ئارامیا ڤان دەڤەران بەرچاڤ وەرگرن و نەبنە ئەگەرێ دروستکرنا بیانۆ و هیجەتا بۆ دەولەتا تورک. لێ دڤێت وێ ژی بزانین زۆربەیا جارا فرۆکێن تورکیا جهێن دویر ژ بارەگەهێن (پ. ک. ک) ێ بۆردومان دکەت. بتنێ ئارمانج ژێ کوشتن و زەرەرا کوردایە. ئەڤجا سڤیل بت یان ئەو هێزا ئارمانجکری بت، تشتەک نۆرمالە و هەر تورکیا ب خوەژی وان کەسێن سڤیل ب هاریکار و جاسۆس ناڤ دکەت. تنێ بۆ ڤەشارتنا سەرپێچی و نە یاسایی یا خوە ڤێ یەکێ دکە. لەوما چارەسەریا ڤێ پرسگرێکا ئێرشێن تورکیا تا رادەک بوویە خەون و خەیالا ل جەم هەر کوردەکێ باشوور.
· چالاکڤان و بەکالیۆرس ب زانستێن ئابووری
(گووتار دەربڕینا بۆچوونا نڤیسکارانە، نەیا سایت و گووتارنامەیا رۆژئارتیکڵ)
هه ل وه شاندنا په یوندیان دگه ل تورکیا دی بتر ئابوری مه تیک چیتن چونکه ئه م بخو خودی به رهه ه هینا نا ج که رستان نینین نه ین خارنی نه یت بیشه سازی ..یاخویا ۱روژ ده رگهین سنوری لمه بهیته گرتن‌دی قیرانیت مازن ریده ن …مه ئه و بازرگان نینن کو به رژه وه ندیا ولاتی بتر بفیتن ش یاخو..بیش بریارا گرتنا سنوران بهیته دان…دی بازرگان …ده لیفی بخو بینن خینا ملاتی خو خری میژن.دگه ل هندی نینم.سنور بهینه گرتن جونکه مه چ یه ده ک نینه دناف ولاتی خودا بتایبه تی دفی باره دوخی دا…ئه گه رتورکیا زانیبا با مه یه ده ک یی هه ی یان…ئالوگوره کی دی یی هه ی کو ئه م کورد بشین دگه ل ولاته کی بازرگانی بکه ین که ره ستین خو لوی ولاتی بینن ترکیا بخو ژی فی نا هینت سه ری..مه..هه ر هه ل وه شاندنه کا بازرگانی.دگه ل ترکیا…ب ئاسانی ناهیته کرن…جونکه سوز نامه یت هاتین ییمزا کرن بو جه ندین سالان…..لی یا گرنک و یا باش خلکی مه ریک۶ ک هه بیت …گرنکی بخو بده تن بکاری خو حوکمه ته ما هاریکاربیت به رهه می نافخوی به رهه م بینت …بلا خلکی مه …بایکوتی ژ که رستین تورکیا بینت نه کریت..سه فه را ن بو وی ولاتی نه که تن....ژلایی گه شتو گوزاریفه و ژلایی بازرگانیفه…یاش خری ژی گرن تر بلا خلکی مه رابن ب خو پیشاندانا کو پکه که بچن ژناف خا کا کوردستاباکوردا به ره ف کوردستا باشور بچن جالاکین خوسن سیاسی و سه ربازی د وی خاکی دا بکه ن…چونکه نا بینم هیچ باشیه ک هه بیتن مانا په که کی د ناف خا کا کوردستانا عیراقی دا…بفان هه ردو خالان دی خلکی کوردستان عیراقی ئارام ژیتن…دگه ل ریز کرتنی